'Innovatie gaat om bedrijfscultuur, niet om organisatie'

Christian Jongeneel

Ingenieursbureau Fugro is winnaar van de Erasmus Innovatie Award 2010-2011. Ir. Paul van Riel, directielid van Fugro, geeft zijn visie op succesvol innoveren.

‘Innovatie kun je niet organiseren’, stelt Paul van Riel. ‘Het gaat om een houding, een cultuur, die je natuurlijk wel kunt faciliteren. Essentieel daarbij zijn veel informele contacten, zowel binnen als buiten het bedrijf. Wanneer je met elkaar praat over nieuwe ideeën, moet dat gebeuren in een sfeer en omgeving waarbinnen de hiërarchie weg is.’

 

Van Riel geeft een voorbeeld over zelfheffende booreilanden, die Fugro ontwerpt en bouwt om de grondgesteldheid te kunnen bepalen bij de aanleg van grote constructies in de kustwateren. Een van de uitdagingen daarbij is hoe je door de golfzone komt, waar de golfslag voor instabiliteit zorgt. De oplossing daarvoor is een zelflopend booreiland, dat op zes poten honderd meter per uur kan afleggen. Een van de beperkingen is nog dat de poten maximaal dertig meter lang kunnen zijn, vanwege de stabiliteit.

 

‘Onlangs was ik op een bijeenkomst in Cornwall’, vertelt Van Riel. ‘Eerst ging het om een aantal zakelijke onderwerpen. Daarna gingen we brainstormen of de constructie soms nog lichter kan, of de poten langer, of het proces sneller. Op zo’n moment ben ik nog wel manager, maar ik geef geen leiding. Iedereen aan tafel heeft een gelijkwaardige rol.’

 

De sessie leverde een aantal bruikbare ideeën op. Dat is normaal gesproken het begin van een traject om de technische haalbaarheid te onderzoeken. ‘Tegelijkertijd kijken we of de investering terug te verdienen valt’, aldus Van Riel. ‘We nemen contact op met een aantal klanten om de interesse te peilen. Stel dat we tot vijftig meter diep zouden kunnen in plaats van dertig, en het kost twintig procent meer, wil een klant daarvoor dan een proefopdracht geven?’

 

Lidar

De centrale rol die innovatie bij Fugro heeft, was een van de redenen waarom het de Erasmus Innovatie Award 2010-2011 kreeg. Die wordt jaarlijks toegekend door de Rotterdam School of Management, die continu de innovatie in het Nederlandse bedrijfsleven monitort. Daarbij gaat het niet zozeer om wie het meeste geld aan r&d uitgeeft, maar wie dat efficiënt doet.

 

‘Innovaties hoeven niet altijd technisch te zijn’, vertelt Van Riel. ‘Ook een contract kan innovatief zijn, of een manier van communiceren. Je moet in het hele proces open staan voor vernieuwing. We hebben een aantal r&d-afdelingen die eigen projecten ontwikkelen, maar veel van onze innovaties vinden plaats binnen projecten.’

 

In de praktijk ontstaan immers de knelpunten die om een oplossing vragen. Zo maakte Fugro voor metingen in Californische havens boven water gebruik van lidar (radar met laser) en onder water van sonar. Het lag voor de hand om die twee aan elkaar te koppelen om in één keer een compleet beeld te krijgen. Van Riel: ‘Dat is zo’n voorbeeld dat je zegt: meteen doen. Het bleek overigens nog ontzettend lastig om die twee soorten data te synchroniseren. Schijnbaar zijn wij nog de enigen die het goed voor elkaar hebben. Alle opdrachten gaan in elk geval naar ons.’

 

Van Riel benadrukt dat de openheid die voor continue innovatie noodzakelijk is, zich ook buiten het bedrijf uitstrekt. ‘We werken nauw samen met onze klanten. Veel medewerkers nemen plaats in technische commissies, we bezoeken beurzen en onderhouden intensieve contacten over de hele wereld met instellingen zoals TNO en de technische universiteiten. Zo organiseren we onze feedback en input van buiten.’