Henk Klomp
Met een superkrachtige elektromotor schroeven Eindhovenaren het rijcomfort op. ‘Je kunt met onze schokbreker wel twee keer zo snel over een drempel.’
‘In een ambulance kan onze schokbreker levens redden’, vertelt dr. Bart Gysen van de Technische Universiteit Eindhoven. ‘Vaak rijden ambulances om via wegen zonder drempels om toch op tijd in het ziekenhuis te zijn.’
Â
De Eindhovense ingenieur bouwde in de wielen van een BMW 530i een schokbreker met daarin een elektromotor. Het hart van de schokdemper is een op de werkplaats van de universiteit gebouwde actuator die maar liefst twee-en-een-half keer zoveel kracht opwekt per volume-eenheid dan de vorige krachtigste actuator, namelijk 630 kN per kubieke meter tegen 250 voorheen. Zowel op het wiel als voorop de auto zit een sensor die de versnelling meet. Op grond van een compleet model van de mechanica van de auto berekent een computer de optimale kracht voor de actuator om trillingen te compenseren. De schokbreker is verder zo ontworpen dat bij energieuitval of computerstoring een veer de functie kan overnemen.
Â
Reactietijd
‘Het voordeel van een elektromotor is de reactietijd. Die ligt in de orde van milliseconden. Hydraulische actieve veringen zijn wel stukken goedkoper, maar reageren veel trager en zijn daarom minder effectief. De naarste trillingen ervaren mensen in de frequentieband tussen twee en twaalf Hertz. We hebben aangetoond dat we zestig procent van deze trillingen uit kunnen dempen.’ De bereikte verbetering van zestig procent in comfort is al snel drie keer de verbetering in comfort die bijvoorbeeld tussen een Ford Escort en Focus zit.
Â
Maar het regelsysteem van de vering kan niet alleen optimaliseren op comfort, maar ook op veiligheid. ‘Voor auto’s geldt in de regel dat meer handelingsvrijheid ten koste gaat van een goede wegligging. Met ons systeem kun je als het ware zelf kiezen of je veilig hard door de bocht wilt rijden of alle trillingen voor je passagiers uit wilt dempen.’
Â
De universiteit zit nu rond tafel met een groep schokbrekerfabrikanten voor mogelijke uitontwikkeling. De auto wordt deze week gedemonstreerd op de AutoRAI.
