Elektrische wagens (EV’s) worden vaak gezien als extra belasting voor het elektriciteitsnet. Nieuw onderzoek suggereert echter het tegenovergestelde: EV-batterijen kunnen juist een waardevolle flexibiliteitsbron zijn voor huishoudens én het energiesysteem, maar wetgeving en netregels werken tegen.
Een recente studie van de University of Michigan en Ford Motor Company, gepubliceerd in Nature Energy, laat zien dat vehicle-to-home (V2H)-technologie aanzienlijke kostenbesparingen en emissiereducties mogelijk maakt. Tegelijkertijd blijft grootschalige toepassing in Europa en Nederland voorlopig uit door achterblijvende wetgeving en netregulering.
EV-batterij als thuisaccu
V2H is een vorm van bidirectioneel laden waarbij de batterij van een elektrische auto niet alleen wordt opgeladen, maar ook elektriciteit kan terugleveren aan een woning. In essentie fungeert de EV als mobiele thuisbatterij: energie kan worden opgeslagen wanneer deze goedkoop en duurzaam beschikbaar is – bijvoorbeeld bij een overschot aan zonne-energie – en later worden ingezet voor huishoudelijk verbruik.
De onderzoekers analyseerden verschillende V2H-scenario’s met een middelgrote elektrische SUV. Daarbij werd rekening gehouden met regionale verschillen in elektriciteitsprijzen, CO2-intensiteit van het net en klimaatomstandigheden. De Verenigde Staten werden hiervoor opgedeeld in 432 regio’s met vergelijkbare net- en klimaateigenschappen.
Enorme kostenbesparing en emissiereductie
Uit de studie blijkt dat V2H-gebruikers gedurende de levensduur van hun EV 40 tot 90% kunnen besparen op laadkosten. Omgerekend komt dit neer op een financiële besparing van circa 2.400 tot 5.600 dollar per voertuig.
Daarnaast rapporteert het onderzoek een forse reductie van de totale broeikasgasemissies van huishoudens: gemiddeld 24 tot 57 ton CO2 over de levensduur van het voertuig. Dat staat gelijk aan 70 tot 250% reductie van de emissies die normaal met huishoudelijk elektriciteitsverbruik samenhangen. De verklaring ligt in het verschuiven van elektriciteitsgebruik naar momenten waarop de netmix schoner is.
Volgens Parth Vaishnav, assistent-professor aan de University of Michigan, toont dit aan dat EV’s niet alleen bijdragen aan emissiereductie in de transportsector, maar ook in de gebouwde omgeving. EV-laden verandert daarmee van kostenpost in potentieel energie‑asset.
Even wat nuancering
De resultaten zijn indrukwekkend, maar verdienen een kritische blik. De studie is gebaseerd op Amerikaanse marktomstandigheden, met andere tariefstructuren en netregels dan in Europa. Dynamische elektriciteitsprijzen, netvergoedingen en belastingregimes verschillen wezenlijk per land.
Ook aannames over batterijdegradatie zijn relevant. Hoewel de onderzoekers rekening houden met extra cycli, blijft in de praktijk onduidelijk hoe autofabrikanten omgaan met garantievoorwaarden bij intensief bidirectioneel gebruik. Daarnaast zijn effecten op lokale netcongestie niet expliciet doorgerekend.
Met andere woorden: de studie toont overtuigend het potentieel van V2H aan, maar geen kant-en-klare blauwdruk voor implementatie in Europa.
Wetgeving werkt tegen
Technisch gezien is bidirectioneel laden grotendeels beschikbaar. Meerdere EV’s ondersteunen inmiddels de ISO 15118-20-standaard en bidirectionele laadpalen bestaan commercieel. De belangrijkste barrières zijn juridisch en regulatoir.
De huidige elektriciteitswetgeving is gebaseerd op een eendimensionaal energiesysteem waarin eindgebruikers óf verbruiker óf producent zijn. Een EV die beide rollen vervult, past daar slecht in. Dit leidt tot onduidelijkheid over energiebelasting, netwerkkosten en mogelijke dubbele heffing bij teruglevering.
Daarnaast zijn netbeheerders terughoudend vanwege netstabiliteit en veiligheid. Grootschalige, ongecoördineerde teruglevering vanuit voertuigen vereist nieuwe afspraken over vermogensgrenzen, communicatieprotocollen en verantwoordelijkheid bij storingen.
Tot slot ontbreekt een helder aansprakelijkheidskader: wie is verantwoordelijk bij schade aan installatie, net of voertuig wanneer software of aansturing faalt?
Van pilot naar systeemcomponent
Ondanks deze belemmeringen groeit de belangstelling. In Nederland lopen diverse pilots met V2G en V2H, mede gedreven door toenemende netcongestie en de afbouw van de salderingsregeling. Juist in dat nieuwe energielandschap kan V2H economisch aantrekkelijk worden.
Opschaling vraagt echter om onder andere aanpassing van wet- en regelgeving, duidelijke marktrollen, standaardisatie van communicatie en beveiliging en helderheid over garanties en aanprakelijkheid.
Het onderzoek onderstreept dat EV’s meer kunnen zijn dan vervoermiddel alleen. De technologie is al beschikbaar, maar de integratie blijft voorlopig een beleidsvraagstuk. Het potentieel van bidirectioneel laden is enorm. Nu is het aan wetgevers en netbeheerders om die potentie ook daadwerkelijk te ontsluiten.
