In het noorden van Australië gebeurt het nog regelmatig: een auto die in volle vaart een kasuaris raakt. Niet alleen levensgevaarlijk voor de bestuurder, maar ook rampzalig voor het dier. Wetenschappers hebben nu een systeem ontwikkeld dat deze ongelukken bijna volledig weet te voorkomen.
Het systeem heet LAARMA, een afkorting voor Large Animal Activated Roadside Monitoring and Alert. Achter de naam schuilt een slimme combinatie van sensoren, camera’s, thermische beeldvorming en kunstmatige intelligentie. In plaats van simpelweg te reageren op beweging zoals bij bestaande systemen, leert LAARMA zelf wat een dier is.
De technologie werd in de afgelopen maanden getest in Kuranda, een bekend knelpunt voor dier-auto-ongelukken in Far North Queensland. Daar lopen veel kasuarissen rond, een loopvogel die net zo groot is als een mens en behoort tot de bedreigde diersoorten. Tijdens de vijf maanden durende proefperiode registreerde LAARMA 287 dieren met een nauwkeurigheid van 97 procent. Bovendien zorgde het systeem voor een snelheidsverlaging van gemiddeld 6,3 kilometer per uur op de testlocatie. Dat lijkt weinig, maar kan bij een noodstop het verschil maken tussen leven en dood.
Zelflerend systeem
Wat LAARMA onderscheidt van oudere systemen is zijn vermogen om zichzelf te verbeteren. Bij aanvang van de test lag het herkenningspercentage op slechts 4,2 procent, maar naarmate de AI meer voorbeelden te verwerken kreeg, steeg dit naar 78,5 procent. Het systeem analyseert videobeelden in realtime en leert patronen herkennen op basis van locatie, tijdstip, temperatuur en andere omgevingsfactoren. Zo wordt het elke dag een beetje slimmer.
Volgens Dr. Kunming Li van het Australian Centre for Robotics aan de University of Sydney is dat precies de kracht van het systeem: “Het leert continu bij. Niet alleen onder ideale omstandigheden, maar juist ook als het regent of schemert. Dat maakt het robuust en betrouwbaar.”
Waarschuwingen met gedragspsychologie
Detectie is echter slechts de helft van het verhaal. Minstens zo belangrijk is hoe je automobilisten overtuigt om hun snelheid te minderen. Daarvoor hebben onderzoekers van de Queensland University of Technology gedragswetenschappelijke technieken toegepast. Via elektronische waarschuwingsborden langs de weg, de zogenoemde Variable Message Signs, worden bestuurders realtime gewaarschuwd als er een dier in de buurt is. De boodschap op het bord is zorgvuldig gekozen, getest in rijsimulators en gevalideerd in focusgroepen.
“De juiste formulering maakt het verschil,” zegt professor Ioni Lewis, medeprojectleider. “Als je alleen ‘let op’ zegt, gebeurt er niets. Maar als je benoemt dat er een kasuaris is gesignaleerd, gaan mensen wél op hun rem staan.”
Open source voor wereldwijde toepassingen
Wat dit project extra bijzonder maakt: de code achter het systeem is volledig open source beschikbaar op GitHub. Daarmee hopen de onderzoekers dat hun technologie ook elders ter wereld wordt ingezet. Denk aan rode panda’s in Nepal, reuzenmiereneters in Brazilië of sneeuwluipaarden in Centraal-Azië.
Het initiatief wordt gesteund door iMOVE, een Australisch samenwerkingsverband tussen universiteiten, overheden en het bedrijfsleven. Het doel is helder: minder verkeersslachtoffers onder dieren én mensen, en tegelijkertijd meer aandacht voor biodiversiteit.
Mens en dier veiliger onderweg
Sinds 1996 zijn er minstens 174 kasuarissen overleden door aanrijdingen met voertuigen. Vermoedelijk ligt het werkelijke aantal hoger. De vogel speelt een cruciale rol in het ecosysteem van de Australische regenwouden: hij verspreidt zaden van meer dan honderd boomsoorten. Zonder de kasuaris zouden deze regenwouden er heel anders uitzien.
De lokale overheid ziet daarom niet alleen een ecologische noodzaak, maar ook een verkeersveiligheidsbelang. “Een botsing met een kasuaris is geen klein incident,” aldus Ross Hodgman, regiomanager van Transport and Main Roads Queensland. “Soms raken mensen gewond omdat ze uitwijken voor een dier. Door dit systeem hopen we beide partijen te beschermen.”
