Rijkert Knoppers
Ruim een kwart van de wereldwijde broeikasgasemissies is met bestaande technologieën erg moeilijk aan te pakken, meldden 37 Amerikaanse onderzoekers onlangs in een artikel in Science over klimaatneutrale energiesystemen en industriële processen. Schakelbare elektriciteitscentrales, lucht- en scheepvaart, lange-afstandsvrachtvervoer en de staalindustrie zijn zorgenkindjes.
Maar juist die laatste sector laat zien dat we ons niet al te gemakkelijk moeten overgeven aan al sombere gedachtes, als zou verdergaande verduurzaming een idée-fixe zijn. Met een jaarlijks uitstoot van 1,7 Gton CO2 (5 % van de mondiale uitstoot) is de staalindustrie te belangrijk om zomaar buiten schot te laten.
Dat een hervorming lastig kan zijn, is te zien aan de noodlijdende Engelse staalindustrie. Jaarlijks importeert die 12,3 miljoen ton ijzererts en 4,7 miljoen ton cokeskolen, die door internationale concurrentie alsmaar duurder worden.
Tegelijkertijd produceert Engeland jaarlijks 10 miljoen ton schroot, waarvan driekwart naar het buitenland verdwijnt. Volgens de Engelse site SteelConstruction.info zou hergebruik en recycling van de betreffende materialen een goede oplossing kunnen zijn, zowel voor het milieu als voor de economie. Een groot voordeel van staal is nu eenmaal dat eindeloos opnieuw gebruiken technisch betrekkelijk eenvoudig is. Oud ijzer wordt niet in de traditionele hoogovens maar in elektrische vlamboogovens verwerkt. Die vlamboogovens draaien in tegenstelling tot hoogovens niet continu, met als voordeel dat ze selectief ingeschakeld kunnen worden als er een overschot aan stroom uit wind en zon is.
Engeland zou vooral eens naar andere landenkunnen kijken, als het gaat om de verduurzaming van de bedrijfstak. Zo kwam het energieonderzoekscentrum ECN in Petten eind vorig jaar al met het nieuws dat dankzij de nieuwe CO2-afvangtechniek SEWGS de koolstofuitstoot flink omlaag kan. Over de recente grensverleggende resultaten van de Hlsarna-installatie bij Tata Steel kon u in TW 18 een uitgebreid verhaal lezen. En dan is er nu het Amerikaanse Boston Metal, een spinout van het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology (MIT), dat via een elektrolyseproces met gesmolten oxiden de CO2-uitstoot met 5 procent kan verminderen.
Dat het belangrijk is om niet al te voorbarig het hoofd te laten hangen bij de constatering dat de staalindustrie een lastige sector is om te verduurzamen is, blijkt ook nog eens uit een presentatie, dat afgelopen 9 oktober in Velzen plaats vond. Ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum van Tata Steel in IJmuiden heeft Tata The Transformation Game ontwikkeld, waarin deelnemers zich buigen over het vraagstuk hoe de staalproductie te verduurzamen is.
Volgens het bedrijf is het op de lange termijn mogelijk is om volledig klimaatneutraal staal te gaan produceren. Sleuteltechniek hierbij is het vervangen van het steenkool door waterstof als reductiemiddel. Het procedé hiervoor is in ontwikkeling, het zal naar verwachting tot 2040 duren voordat de omschakeling een feit zal zijn. Zo is er zelfs reden voor optimisme over die ‘lastige industrietak’!
