Japanse wetenschappers hebben een baanbrekende behandeling getest waarbij stamcellen verlamming deels kunnen terugdraaien. Patiënten die volledig verlamd waren, kunnen nu weer bewegen. Een medische doorbraak met enorme implicaties.
Paralyse is een van de meest verwoestende medische aandoeningen die iemand kan treffen. Het berooft patiënten in een oogwenk van hun mobiliteit en zelfstandigheid. Met name ruggenmergletsel vormt een enorme uitdaging, omdat het ruggenmerg signalen tussen de hersenen en de rest van het lichaam doorgeeft.
Beschadiging van het ruggenmerg is vrijwel onomkeerbaar en laat wereldwijd miljoenen mensen achter met blijvende verlamming. Maar een baanbrekend klinisch onderzoek in Japan biedt nu hoop.
Hoop voor verlamde patiënten
Onder leiding van professor Hideyuki Okano van de Keio Universiteit in Tokio is een revolutionaire studie uitgevoerd waarbij vier patiënten met ernstige ruggenmergletsels een stamceltransplantatie kregen. Zij ontvingen neurale stamcellen die waren afgeleid van geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPS-cellen).
De resultaten zijn indrukwekkend. Een van de patiënten, die volledig verlamd was, kan nu zelfstandig staan en is begonnen met loopoefeningen. Een andere patiënt heeft controle teruggekregen over zijn armen en benen. De twee overige patiënten vertoonden helaas geen substantiële verbetering, maar het onderzoek markeert desondanks een grote stap voorwaarts in de behandeling van verlamming.
Hoe werkt de behandeling?
De vier mannelijke patiënten ontvingen hun stamceltransplantatie binnen 14 tot 28 dagen na hun letsel, een cruciale periode bekend als de subacute fase. Bij elke patiënt werden twee miljoen neurale stamcellen geïnjecteerd op de plaats van het letsel, met als doel verloren zenuwverbindingen te herstellen. Dit is de eerste keer dat een dergelijke therapie met iPS-cellen succesvol is toegepast op menselijke patiënten.
Veelbelovende eerste resultaten
De klinische proef, die in december 2021 begon, omvatte een strenge monitoring van de patiënten gedurende een jaar. Een patiënt ging van een ‘A’-classificatie op de verlammingsschaal (volledige verlamming) naar een ‘D’-status, wat betekent dat hij nu met of zonder hulp kan lopen. Een andere patiënt verbeterde van ‘A’ naar ‘C’, waardoor hij zelfstandig kon eten en een rolstoel kon bedienen, hoewel hij nog niet zonder hulp kon staan.
Hoewel twee patiënten geen merkbare vooruitgang boekten, zijn er geen ernstige bijwerkingen waargenomen. Dit is een cruciaal gegeven, omdat veiligheid een grote zorg is bij experimentele behandelingen.
“Deze resultaten zijn een geweldige stap vooruit,” aldus James St John, een neurowetenschapper van de Griffith University in Australië. Wel waarschuwt hij dat verder onderzoek nodig is om te bevestigen of de verbeteringen daadwerkelijk door de stamcellen komen, of deels door natuurlijke genezing.
Overwinning na jaren van teleurstelling
Het onderzoeksteam van Keio Universiteit is van plan om hun studie uit te breiden. Ze willen het aantal getransplanteerde neurale stamcellen verhogen en testen of de behandeling ook effectief is bij patiënten in de chronische fase van ruggenmergletsel, die maanden of zelfs jaren na het letsel aanhoudt. Dit zou een nog grotere doorbraak betekenen, omdat herstel in deze fase normaal gesproken extreem moeilijk is.
Professor Okano benadrukt de betekenis van deze mijlpaal: “We hebben nu bewezen dat stamceltherapie bij ruggenmergletsel veilig is en potentieel effectief kan zijn. Dit is een overwinning na jaren van teleurstellingen in stamcelonderzoek.”
Wat betekent dit voor andere patiënten?
Met meer dan 15 miljoen mensen wereldwijd die lijden aan ruggenmergletsels, biedt dit onderzoek nieuwe hoop. Hoewel er nog meer klinische proeven en goedkeuringen nodig zijn voordat deze behandeling breed beschikbaar komt, is het een belangrijke stap naar een toekomst waarin verlamming mogelijk niet langer permanent hoeft te zijn.
Blijft stamceltherapie de heilige graal voor verlamming? De tijd zal het leren, maar deze doorbraak toont aan dat een oplossing dichterbij is dan ooit.
