Energie opwekken uit kernafval klinkt als sciencefiction, maar voor een startup uit Frankrijk is het bittere ernst. Met hun revolutionaire microreactor willen ze niet alleen kernenergie veiliger en compacter maken, maar ook het probleem van nucleair afval helpen oplossen.
Terwijl veel landen hun hoop vestigen op wind, zon en waterstof om hun energievoorziening te verduurzamen, gooit de Franse startup NAAREA het over een andere boeg. Het jonge bedrijf ontwikkelt een revolutionaire microreactor die niet alleen kernenergie op een veilige en schaalbare manier levert, maar dat ook nog eens doet op basis van kernafval.
Microreactor op kernafval
De kern van NAAREA’s innovatie is de XAMR® (eXtrasmall Advanced Modular Reactor), een compacte molten salt reactor (MSR) die tot 40 megawatt elektriciteit en 80 megawatt warmte kan leveren. Wat deze reactor uniek maakt? Hij draait op gebruikte splijtstof uit conventionele kerncentrales. In plaats van dit kernafval duizenden jaren op te slaan, zet NAAREA het om in nieuwe energie.
Het idee is dat deze microreactoren niet meer ergens op afgelegen terreinen hoeven te staan, maar juist lokaal worden ingezet: in de buurt van fabrieken, datacenters of zelfs afgelegen dorpen. Zo combineert de XAMR drie grote energieopgaven in één oplossing: afval verminderen, energie decentraliseren, en CO2-uitstoot verlagen.
Waarom gesmolten zout?
Molten salt reactors zijn geen nieuw idee. Het concept werd al in de jaren 60 getest in de VS — maar NAAREA is een van de weinigen die het snel, klein en seriematig produceerbaar wil maken.
In een MSR (molten salt reactor) wordt het splijtbare materiaal opgelost in vloeibaar zout. Dat maakt het systeem niet alleen veiliger, maar ook efficiënter.
Hoewel kernafval vaak als onbruikbaar wordt beschouwd, bevat het nog veel waardevolle stoffen.
Een groot deel bestaat uit langlevende actiniden zoals plutonium en americium — bijproducten van klassieke kernsplijting. De XAMR-reactor van NAAREA is ontworpen om juist deze reststoffen te gebruiken als nieuwe brandstof.
MSR-technologie is bij uitstek geschikt voor dit hergebruik. In plaats van traditionele splijtstofstaven maakt de reactor gebruik van een vloeibare brandstofmix, waarin het nucleaire materiaal is opgelost in gesmolten zout. Dit maakt het mogelijk om complexe mengsels van actiniden en resturanium efficiënt en veilig te benutten.
Steun van overheid én industrie
NAAREA is niet zomaar een start-up met een goed verhaal. In 2024 werd het bedrijf de eerste Franse winnaar van een overheidsoproep binnen het France 2030-programma voor “Innovatieve Nucleaire Reactoren”.
Ook in de industrie groeit de belangstelling snel. NAAREA heeft al bijna 30 intentieverklaringen (MOUs) getekend met bedrijven die interesse hebben in de technologie.
Automotive Cells Company (ACC) onderzoekt bijvoorbeeld of de XAMAR hun batterijgigafabrieken van energie kan voorzien. Bovendien werkt NAAREA samen met Phoenix Manufacture aan de industrialisatie van de reactor: van prototype naar massaproductie.
Digitale tweeling en industriële proeftuin
Technologisch zit NAAREA niet stil. In juli 2023 werd de eerste fase van de digitale tweeling van de reactor afgerond: een virtuele kopie van het systeem waarmee ontwerp en prestaties veilig getest kunnen worden. Dit leverde hen ook de Grand Prix National de l’Ingénierie op.
In februari 2025 opende het bedrijf een 2.400 m² groot testcentrum waar onderdelen worden geprototyped en digitale systemen worden gevalideerd.
Daarnaast werkt NAAREA samen met het CNRS en Université Paris-Saclay in een gezamenlijk laboratorium (IMS Lab), waar onder andere wordt gewerkt aan zoutchemie en brandstofrecycling.
Commerciële realisatie
In oktober 2024 kreeg NAAREA groen licht voor een belangrijke stap: het bedrijf mocht als eerste Franse startup op dit gebied een technisch seminar geven aan de Autorité de sûreté nucléaire (ASN) en zijn wetenschappelijke adviesraad. Dit is een noodzakelijke stap op weg naar formele licenties voor daadwerkelijke inzet.
Volgens oprichter Jean-Luc Alexandre is dit slechts het begin: “We willen een kernenergiesysteem ontwikkelen dat net zo modulair en schaalbaar is als zonnepanelen – maar dan met 24/7 beschikbaarheid en zonder afhankelijkheid van zon of wind.”
Kernenergie 2.0
De opmars van NAAREA toont aan dat kernenergie nog lang niet afgeschreven is. Integendeel: met innovatieve concepten als de XAMR krijgt kernenergie een nieuwe, duurzame dimensie. En als het aan NAAREA ligt, wordt kernafval niet langer gezien als een probleem, maar als een bron van schone, betrouwbare energie.
