Gerald Schut
De verwachtingen voor waterstof als vervanging van aardgas in de gebouwde omgeving zijn vaak te hooggespannen. Vanuit een macroperspectief op waterstof komt woningverwarming pas als laatste aan de beurt, na industrie en transport. Het is daarom de vraag of er voor 2050 genoeg groene waterstof beschikbaar is voor woningen. Maar als je het omdraait en denkt vanuit de woonwijken: hoeveel waterstof zou je dan willen hebben?
Deze week heeft netbeheerder Stedin daarover het working paper ‘Waterstof in de gebouwde omgeving’ gepubliceerd. Het gebruikt daarin modelberekeningen uit ‘Het openingsbod warmtetransitie’, dat het ook deze maand lanceert. De uitkomsten zijn interessant. Stedin onderzoekt voor alle 3.400 buurten die het bedient wat de beste optie is: een warmtenet, volledige elektrificatie of toepassing van duurzame gassen (groen gas of waterstof, eventueel in combinatie met een hybride warmtepomp). De netbeheerder gebruikt de drie meest gangbare modellen (CEGOIA, ETM en VESTA) met drie scenario’s voor de ontwikkeling van de waterstofsector (laag, midden en hoog) als input. Als alle 9 runs hetzelfde resultaat opleveren noemt Stedin de uitkomst ‘robuust’. En wat blijkt? Bij 40 % van de wijken is gebruik van duurzame gassen de beste optie. Dat lijkt verrassend veel in tijden waarin de kreet ‘van gas los’ veel gehoord wordt.
De uitkomst ligt evenwel in dezelfde orde van grootte die Han Slootweg, Directeur Asset Management van netbeheerder Enexis en deeltijdhoogleraar ‘Smart grids’ aan de TU/e hierover in vorig jaar in TW noemde: ‘In een deel van de bestaande bebouwing is gas onmisbaar om op koude dagen het huis te verwarmen. Het gasverbruik kan met 75 % omlaag, maar ook voor het laatste kwart heb je een gasnet nodig.’ Vooral oude woningen op het platteland blijven gas vragen. Hopelijk is er over enkele decennia 2 miljard m3 groen gas voor de gebouwde omgeving. Als het gasverbruik dankzij betere isolatie en hybride warmtepompen inderdaad met drie kwart daalt moet er nog 0,5 miljard m3 van de huidige 10 miljard m3 aardgas door waterstof vervangen worden. Dat zou zomaar eens haalbaar kunnen zijn, zeker als blauwe waterstof (uit aardgas mét CCS) meedoet. Volgens Stedin wordt blauwe waterstof goedkoper dan grijze (uit aardgas) als de prijs voor emissierechten in het ETS boven de € 30 per ton komt. Die prijs schommelt dit jaar rond de € 25, maar zal volgens persbureau Bloomberg dit jaar nog door de € 30 breken. Dan gloort er een gouden toekomst voor blauwe waterstof.
Over de juiste volgorde van de toepassing van groene waterstof zei Jan Willem van de Groep, luis in de pels van een conservatieve bouwsector vorig jaar in TW: ‘Het is 8 keer efficiënter om schaarse duurzame stroom te gebruiken om met een warmtepomp huizen te verwarmen dan de route die loopt via waterstof verstoken in gasketels. […] Voor toepassing van groene waterstof komt voor een rationele beleidsmaker eerst de zware industrie aan bod, dan het maken van spullen en kunstmest, dan zwaar transport en dan is er heel misschien na 2045 ook nog iets over voor de gebouwde omgeving.’
Stedin is het er mee eens dat er de komende 10 jaar geen rol is voor waterstof in de gebouwde omgeving. Het schrijft: ‘Begin met het aardgasvrij maken van wijken waar een all-electric oplossing of collectieve warmte een robuuste uitkomst is van verschillende analyses. Een mogelijke rol van waterstof in de gebouwde omgeving mag geen reden zijn om niet aan de slag te gaan met deze wijken.’
