Gerald Schut
De groeiende vraag naar energie vretende airconditioning in een opwarmende wereld dreigt in zijn eentje een halve graad toe te voegen aan de wereldtemperatuur in 2050. Maar Duitse onderzoekers claimen een oplossing gevonden te hebben. Ze stellen voor om met airco’s op grote schaal CO2 uit de lucht te zuigen. Kan dat?
In hun artikel Crowd oil, not crude oil in Nature Communications beschrijven Roland Dittmeyer, Michael Klumpp, Paul Kant en Geoffrey Ozin van het Karlsruhe Institute of Technology (KIT) en de universiteit van Toronto kantoorgebouwen als miniatuurfabriekjes voor de productie van synthetische brandstoffen. Ze brengen daarbij op een slimme manier twee gegevens met elkaar in verband.
Ten eerste: de ontluikende technieken om CO2 direct uit de lucht te halen (Direct Air Capture (DAC)) zijn stervensduur: nu $ 600 per ton CO2 en op termijn nog altijd $ 100. Die hoge prijs wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de onvoorstelbare luchtvolumes die verplaatst moeten worden om de CO2 in contact te brengen met een absorbens. Immers, slechts één op de 2.500 moleculen in de lucht luistert naar de naam koolstofdioxide.
Ten tweede: de bestaande 1,8 miljard airconditioningunits op de wereld doen precies dat. Ieder uur wordt de lucht in kantoren, winkels en woningen vijf tot tien keer volledig ververst. Zo berekenden Dittmeyer en collega’s al dat er per uur bijvoorbeeld 50.000 m3 lucht door de airco’s van ieder van de 25.000 vestigingen van de drie grootste Duitse supermarktketens stroomt. Zo valt er per vestiging 350 ton CO2 per jaar vast te leggen. Door dit ter plekke te combineren met co-elektrolyse van CO2 bij 100 °C en stoom om syngas te maken, is die CO2 uiteindelijk via Fischer-Tropsch om te zetten in 3 Mton synthetische brandstof voor al de 25.000 Duitse supermarktvestigingen samen. Genoeg om 8 % van de Duitse dieselconsumptie mee te vervangen. Door bij alle kantoorpanden in de vijf grootste Duitse steden hetzelfde te doen is nog eens 2,4 tot 4,8 Mton synthetische brandstof te maken.
De techniek om dit te doen bestaat al, benadrukken de onderzoekers. De Duitsers berekenen dat op deze manier niet het volledige Duitse olieverbruik te vervangen is, maar zijn enthousiast dat de beschreven methode het landschap niet aantast doordat hij volledig met de gebouwde omgeving is geïntegreerd (wel moet de helft van alle Duitse daken met zonnepanelen worden vol gelegd om de stroom ervoor te leveren). Daar zit gelijk een zwak punt van het idee: hoe veilig is het om steden vol te zetten met brandstoflaboratoria? Daar hebben de onderzoekers niet over nagedacht, geven ze toe. Evenmin zijn ze gaan zitten voor een kostenschatting. Dat is verschrikkelijk jammer. Hierdoor blijft dit aan de basis elegantie idee voorlopig niet meer dan een dagdroom. Als je bedenkt dat de business case voor groen waterstof nu al niet rond te krijgen is, mag dit plan alvast op de lange baan.
En dat terwijl we op wereldniveau heel snel iets met airconditioning moeten. Volgens klimaatactivist Paul Hawken kan de wereld in 2050 in totaal 90 Gton CO2-emissies besparen door HFK’s als koelmiddel versneld uit te faseren en nog eens 90 Gton door deze nauwelijks gereguleerde apparaten energiezuiniger te maken. Gigantisch, als je bedenkt dat ons wereldwijde koolstofbudget nog 600 Gton is. Als we doorgaan zoals nu gebruikt Saoedi-Arabië in 2030 meer energie voor airconditioners dan het aan olie exporteert.
