Bart Stam
Samen met FiberCore Europe hebben KWS en Rijkswaterstaat een innovatieve, mobiele composietbrug ontwikkeld. Hiermee kunnen wegwerkers veilig onderhoud uitvoeren aan een brug- of wegdek, terwijl het verkeer boven hen ongehinderd doorrijdt. Bureau de Bont in Amersfoort is het ingenieursbureau.
De Galecopperbrug op de A12 over het Amsterdam-Rijnkanaal is een van drukste verkeerspunten van ons land. Dagelijks rijden zo’n 200.000 motorvoertuigen over deze stalen tuibrug uit de jaren zeventig. In het najaar van 2019 was de brug vijf weken lang grotendeels gestremd om de stalen voegovergangen te vervangen. Royal HaskoningDHV heeft de economische schade door files en omleidingen berekend op €15 miljoen.
De Galecopperbrug is een goed voorbeeld van het grootschalig onderhoud dat de Nederlandse wegen en kunstwerken nog te wachten staat. Dit bracht Gert de Haan, projectmanager van KWS, op het idee een mobiele hulpbrug te ontwikkelen. Een tijdelijke constructie, genaamd ‘HUGO’ (Hulpbruggen bij Groot Onderhoud) die gemakkelijk op een brug- of wegdek kan worden geplaatst. Terwijl het wegverkeer boven hun hoofden doorrijdt, kunnen wegwerkers veilig onderhoud verrichten. ‘Dankzij composietmaterialen is deze brug 40% lichter dan een stalen constructie. Hij kan eenvoudig en snel worden geplaatst en ook weer worden verwijderd,’ aldus De Haan.
Het idee is overigens niet helemaal nieuw. In 2005 hebben Rijkswaterstaat en aannemersbedrijf Salverda al eens een hulpbrug toegepast over een voegovergang op de A20 bij Rotterdam. ‘Dat was echter een stalen brug, bedoeld om het beton te laten uitharden,’ aldus De Haan.
De composieten hulpbrug is 90 m lang, 4,35 m breed en heeft een werkhoogte van 2 m. Hier kunnen de wegwerkers veilig werken maar is er ook ruimte voor apparatuur, bijvoorbeeld lasrobots, en bouwmaterialen. Het totale gewicht, inclusief barriers en steunpunten, bedraagt ongeveer 150 ton.
Bureau de Bont, lid van NLIngenieurs, is als ingenieursbureau betrokken bij het project. ‘Wij vinden dit een belangrijke technische oplossing met grote economische en maatschappelijke voordelen,’ aldus directeur en oprichter Willem de Bont. Bureau de Bont telt 35 medewerkers in de bouw, vastgoed en zorg.
De noodbrug bestaat uit segmenten van 9 en 16 m, afhankelijk van de locatie. ‘Deze kunnen we gemakkelijk aan elkaar koppelen,’ aldus De Haan. ‘Vier vrachtwagens met een eigen kraan kunnen de brugonderdelen vervoeren en plaatsen.’ FiberCore Europe in Rotterdam ontwikkelde en levert de kunststofonderdelen, terwijl Civiele Technieken deBoer in Nieuwegein de bewegingsconstructie gaat verzorgen. Dit is waarschijnlijk een hydraulisch systeem met zwenkwielen.
Op de constructie van composiet – glasvezel, koolstofvezel, hard en hardschuim – komt de bitumenlaag met wegmarkeringen. Aan weerzijden van het wegdek zitten stalen barriers. ‘Deze constructie is geschikt voor de zwaarste verkeersklasse, dus tot een asdruk van 200 kN,’ zegt De Haan. De hellingshoek van de op- en afrit is vier graden. ‘Wij denken dat dit het prettigst is voor alle weggebruikers,’ aldus De Bont. ‘Daarbij gaat het niet alleen om bestuurders van personenauto’s, vrachtwagens en bussen maar ook om hulpdiensten. Zij moeten snel ter plaatste zijn.’ De Haan: ‘Elke mobiele brug bestaat uit één rijbaan maar we kunnen eenvoudig twee rijbanen naast elkaar zetten.’ De initiatiefnemers denken aan een snelheid van 50 km/h.
Om weggebruikers ervaring te laten opdoen, heeft KWS in Utrecht op een eigen bedrijfsterrein een proefopstelling gebouwd op ware grootte. De Haan: ‘Als we binnenkort het validatie- en verificatietraject hebben afgesloten en HUGO voor het eerst op een projectlocatie wordt toegepast, kunnen alle weggebruikers er overheen rijden. We zijn benieuwd naar hun ervaringen.’
Als binnenkort ook de mobiele installatie beschikbaar is, hopen de drie partijen op korte termijn de eerste verrijdbare constructie te kunnen inzetten. De Haan: ‘Samen met Rijkswaterstaat willen we deze hulpbrug de komende twee jaar toepassen op minimaal vijf locaties. Dat hoeven niet alleen hoofdwegen te zijn, ook provinciale wegen komen in aanmerking.’ Mogelijke locaties zijn de oudere viaducten op de A20 en A44 maar ook HSB-brugdekken en verbindingen voor hulpdiensten en OV-bussen.
Als binnenkort ook de mobiele installatie beschikbaar is, hopen de drie partijen op korte termijn de eerste verrijdbare constructie te kunnen inzetten. De Haan: ‘Samen met Rijkswaterstaat willen we deze hulpbrug de komende twee jaar toepassen op minimaal vijf locaties. Dat hoeven niet alleen hoofdwegen te zijn, ook provinciale wegen komen in aanmerking.’ Mogelijke locaties zijn de oudere viaducten op de A20 en A44 maar ook HSB-brugdekken en verbindingen voor hulpdiensten en OV-bussen.
