In Delft is een nieuwe quantum-hub geopend. Het gaat om een uitbreiding van de testcapaciteit voor quantumtechnologie. De hub is onderdeel van het House of Quantum en wordt beheerd door onderzoeksinstituut TNO. Met de komst van het nieuwe lab verdubbelt het aantal testfaciliteiten voor quantumhardware in Nederland. De focus ligt op ondersteuning van startups die werken aan de quantumtechnologie van de toekomst.
Quantumtechnologie staat wereldwijd in de schijnwerpers. Van complexe klimaatmodellen tot doorbraken in kunstmatige intelligentie: de beloftes zijn groot. Maar wie die toekomst dichterbij wil brengen, loopt in de praktijk al snel tegen technische barrières aan. Eén daarvan is het gebrek aan toegankelijke testfaciliteiten voor hardware, zoals quantumchips en ondersteunende componenten.
Precies daar speelt TNO nu op in. De nieuwe hub in Delft is niet zomaar een uitbreiding, maar een verdubbeling van de bestaande capaciteit. En dat is hard nodig: Nederlandse quantumstartups zitten te springen om geavanceerde labs waar ze hun technologie kunnen valideren, verbeteren en opschalen.
Volgens TNO-topman Tjark Tjin-A-Tsoi past de uitbreiding binnen een bredere strategie. In samenwerking met Invest-NL en Techleap is een coalitie gevormd die jonge technologische bedrijven begeleidt en ondersteunt. “Samen zetten we ons in voor het bevorderen van Nederlandse hightech-innovatie,” zegt hij, “en bieden we essentiële ondersteuning aan startups terwijl ze opschalen naar unicorns.”
Delft als quantumhoofdstad
Dat de hub juist in Delft is gevestigd, is geen toeval. De regio rondom de TU Delft heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot dé Nederlandse hotspot voor quantumtechnologie. Hier komen wetenschap, bedrijfsleven en overheid samen in een ecosysteem dat unieke kansen biedt voor samenwerking en versnelling.
De opening van het eerste gebouw van het House of Quantum in 2022 markeerde het begin van een ambitieus plan: een nationale quantumcampus, verspreid over verschillende steden, waar bedrijven, onderzoekers en investeerders onder één dak werken aan de technologie van morgen. De nieuwe testhub van TNO is het nieuwste puzzelstuk in dit grotere geheel.
Van lab naar markt
Wat maakt deze uitbreiding nu zo belangrijk? Om die vraag te beantwoorden, moeten we terug naar de kern van quantumcomputing: de quantumchip. Deze chips vormen het brein van een quantumcomputer en bepalen in grote mate wat een systeem uiteindelijk kan. Maar om betrouwbaar te zijn, moet elke chip niet alleen individueel goed functioneren, maar ook perfect samenwerken met andere hardware en software in de zogeheten computing stack.
Dat vraagt om uitgebreide, onafhankelijke tests — en precies die zijn nu voorhanden in Delft. TNO biedt niet alleen de apparatuur, maar ook de gespecialiseerde kennis. Denk aan systeemengineering, qubit-afstemming en apparaatkarakterisering. Startups kunnen in de nieuwe hub hun ontwerpen valideren, optimaliseren én voorbereiden op commercialisering.
Constantijn van Oranje, Special Envoy bij Techleap, benadrukt het belang van deze faciliteiten: “Toegang tot labinfrastructuur is essentieel voor de groei en het succes van startups. Door de testfaciliteiten voor quantuminformatietechnologie uit te breiden, biedt TNO Nederlandse startups de cruciale middelen die ze nodig hebben om hun ontwikkeling te versnellen.”
Financiële ruggengraat
Een belangrijk deel van de financiering komt uit het Nationaal Groeifonds, via het programma Quantum Delta NL. Dit initiatief heeft als doel Nederland uit te bouwen tot een van de wereldwijde koplopers op het gebied van quantumtechnologie. Quantum Delta NL fungeert hierbij als een soort ruggengraat: het verbindt initiatieven, ondersteunt innovatie en zorgt ervoor dat cruciale voorzieningen zoals testlabs kunnen worden gerealiseerd.
Met deze nieuwe stap wordt opnieuw duidelijk dat Nederland serieus werk maakt van quantumtechnologie. De infrastructuur groeit, de kennis is aanwezig, en de samenwerking tussen publieke en private partijen krijgt steeds meer vorm. Voor startups betekent dit een kortere weg van idee naar markt.
