In de Atlantische golven voor Gran Canaria drijft ‘Don’: een stormproof energieplatform dat orkanen trotseert én ondertussen schone stroom haalt uit de oceaan. Een mogelijke doorbraak voor duurzame energie op tropische eilanden.
Voor de kust van Gran Canaria, bij het onderzoekscentrum PLOCAN (Oceanic Platform of the Canary Islands), drijft sinds kort een opmerkelijke constructie: Don, een stormbestendig oceaanenergieplatform dat zelfs bij orkaankracht operationeel moet blijven.
Het platform is ontwikkeld door het Britse Global OTEC, binnen het door Horizon Europe gefinancierde PLOTEC-project. Het doel is even ambitieus als urgent: stabiele, hernieuwbare elektriciteit leveren aan kwetsbare eilandstaten die te maken hebben met zware stormen en hoge energieprijzen.
“Als we kunnen aantonen dat een OTEC-platform veilig en continu kan draaien tijdens extreem weer, openen we een nieuw hoofdstuk voor schone baseload-energie,” zegt Dan Grech, oprichter en CEO van Global OTEC.
Energie uit temperatuurverschillen
Het systeem werkt volgens het principe van Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC). Het energieplatform benut het temperatuurverschil tussen warm oppervlaktewater (rond 25–30°C) en koud diepzeewater (rond 4°C) om elektriciteit op te wekken, vergelijkbaar met een warmtekrachtcyclus.
OTEC geldt al decennia als een veelbelovende technologie voor tropische gebieden, maar implementatie stokte telkens door constructieve kwetsbaarheid: stormen en orkanen maken het lastig om installaties op zee rendabel te exploiteren. Met Don willen ingenieurs dat imago nu doorbreken.
Stormresistent design
De cilindervormige romp van Don is ontworpen om hydrodynamische krachten te absorberen zonder structurele schade. De installatie bestaat uit een drijvend platform met verankeringssysteem en een koudewaterpijp (riser) die diepzeewater aanzuigt.
In de eerste testfase is de romp succesvol te water gelaten. De volgende stap is de installatie van de riser, en die is cruciaal voor de werking van het thermische circuit.
De constructie is ontworpen met computational fluid dynamics (CFD)-modellen en schaaltesten in Britse golfbakken. Tijdens de proef voor Gran Canaria worden de theoretische modellen gevalideerd met real-time data.
Slimme sensoren meten alles
Om elke beweging en belasting in kaart te brengen, is Don uitgerust met een netwerk van sensoren van geo-data specialist Fugro. Deze meten onder meer gyroscopische bewegingen, versnelling en pijpvervorming, terwijl externe golfmetingen worden gekoppeld aan simulatiegegevens.
“De verzamelde data valideert onze simulatiemodellen en toont hoe nauwkeurig we de interactie tussen de grote riser en het vaartuig kunnen voorspellen,” zegt Sam Johnston, hoofdingenieur bij Global OTEC. De resultaten zullen worden gedeeld met andere onderzoeksprogramma’s rond OTEC en offshore-resilience.
Vooruitblik
De lancering van het platform komt op een strategisch moment. In aanloop naar COP30 in Belém (Brazilië) en de Earthshot Prize 2025 in Rio de Janeiro staan energiezekerheid en klimaatresistentie hoog op de mondiale agenda.
Met de demonstratie wil Europa laten zien dat duurzame innovatie niet alleen draait om CO2-reductie, maar ook om robuustheid en continuïteit in een veranderend klimaat. De naam Don is een eerbetoon aan Don Lennard, een Britse luchtvaartingenieur en Royal Navy-veteraan die decennialang werkte aan de ontwikkeling van OTEC. Zijn visie op oceaanenergie als stabiele krachtbron leeft voort in het ontwerp van deze stormbestendige installatie.
Interessant voor verschillende sectoren
De waarde van Don gaat verder dan duurzame energie alleen. De combinatie van geo-data-integratie, hydrodynamisch ontwerp en materiaalinnovatie maakt het project interessant voor sectoren als offshore wind, scheepsbouw en maritieme infrastructuur.
Voor ingenieurs is dit een zeldzaam voorbeeld van multi-disciplinair systeemdenken: werktuigbouw, data-analyse, civiele techniek en maritieme duurzaamheid komen hier letterlijk samen op één drijvend platform.
De oceaan als onuitputtelijke batterij
Als de tests succesvol zijn, zou Don de deur kunnen openen naar commerciële OTEC-installaties die niet alleen stormbestendig, maar ook kostenefficiënt zijn. Daarmee zou de oceaan weleens de stilste, betrouwbaarste batterij op aarde kunnen blijken.
