Nieuw klimaatsysteem maakt VDL Citea stadsbussen veel zuiniger

De nieuwe generatie VDL Citea stadsbussen van VDL Bus & Coach is van de grond af opnieuw ontworpen waardoor deze veel energiezuiniger is. Wellicht onverwacht, vooral in het klimaatsysteem in de bus is de grootste sprong vooruit gemaakt.

VDL Bus & Coach produceert al sinds 2018 elektrische stadsbussen onder de naam VDL Citea. Die bussen waren echter eerder een dieselbus waarin een elektrische motor was geplaatst dan een daadwerkelijk als elektrische bus ontworpen bus. Die ommezwaai maakt een radicaal andere bus mogelijk.

“Het voordeel van een elektrische aandrijflijn”, zo begint Anouk Hol, productmanager bij VDL Bus & Coach, “is dat het de vrijheid biedt om de componenten flexibel te plaatsen. Zo maakt het niet uit waar de batterijen liggen, zodat er bijvoorbeeld geen verhoging meer voor de dieselmotor achterin de bus nodig is.”

Klimaatsysteem

Ook heeft VDL Bus & Coach op een andere manier gekeken naar het klimaatsysteem. “Velen onderschatten de impact daarvan. Het klimaatsysteem is na de aandrijflijn de tweede grootste verbruiker van energie; als het gaat vriezen of juist boven de 30 graden is, is het zelfs de grootste verbruiker. Dat moest dus geoptimaliseerd worden.”

VDL Bus & Coach heeft daarvoor uitgebreid onderzoek gedaan onder reizigers en chauffeurs, in verschillende landen en bij verschillende temperaturen. Het Brabantse bedrijf werkte daarvoor onder meer samen met VU-professor Hein Daanen, die gespecialiseerd is in thermofysiologie en meehielp het onderzoek goed in te richten.

VDL Bus & Coach weet daardoor vrij exact van reizigers en chauffeurs welk klimaat het meest comfortabel wordt ervaren bij verschillende weersomstandigheden. “Bij een buitentemperatuur van 10 graden moet het passagiersdeel misschien verwarmd worden, terwijl de buschauffeur misschien in de zon zit en koeling nodig heeft. Ook hebben we nagedacht over zoneregelingen. Voorin de cabine, waar vooral ouderen zitten, zal het warmer zijn dan achterin waar jongeren meestal zitten.”

Om die zoneregeling mogelijk te maken heeft VDL Bus & Coach met zijn toeleverancier en met hulp van de TU Eindhoven een warmtepomp met bijbehorende klimaatstrategie ontwikkeld. Deze stuurt warm en gekoeld water naar de verschillende warmtewisselaars in de bus. Zo kan per zone verwarmd of gekoeld worden.

Ook leerde VDL Bus & Coach dat de temperatuur in de bus ’s winters juist omlaag kan. “Gemiddeld zit je maar 15 minuten in een stadsbus”, legt Hol uit. “Als je vanuit de kou een warme ruimte in stapt, ga je eerst 15 tot 20 minuten opwarmen en wennen aan het nieuwe klimaat. Het maakt weinig uit hoe warm die ruimte is, je lichaam is al blij dat je uit de kou bent. Van dat gedrag maken we gebruik: hoe kouder het buiten is, hoe kouder het binnen ook kan zijn. Het is namelijk overbodig om het milieu extra te belasten. Bovendien kan de daarmee bespaarde energie voor andere doeleinden worden ingezet, bijvoorbeeld voor het verruimen van de actieradius.”

De actieradius van de bus is, afhankelijk van het type, 500 tot 600 km.  Tijdens een strenge winter kunnen de Citea’s nog 250 km 100% elektrisch rijden. â€œHet verbruik van het klimaatsysteem in elektrische bussen is in het voorjaar en najaar het kleinst, omdat je geen koeling of verwarming nodig hebt. In de zomer en winter is dat een factor hoger; bij de huidige generatie bussen kan dat zelfs verdubbelen. Omdat wij onze slimme strategieën hebben toegepast en voor extra isolering zorgen is dat in de nieuwe generatie VDL Citea tot maar 20 tot 30% hoger. Voor onze klanten wordt het daardoor veel makkelijker om een dienstregeling op te bouwen en de actieradius van de bus gedurende het gehele jaar door maximaal te benutten.”

Ergonomisch sturen

Van een derde grote verbetering profiteert vooral de chauffeur. De bestuurdersstoel was eerder vooral afgestemd op de lengte van mannen. Vooral kleinere vrouwen waren daarvan de dupe. De nieuwe VDL Citea biedt een veel groter instelbereik, zodat ook kleine chauffeurs op een goede manier achter het stuur zitten. Hier gaat de nieuwe generatie VDL Citea over de huidige geldende normen heen.

“Daarvoor hebben we een extra knikpunt in de stuurkolom gemaakt zodat het stuur verticaler kan staan. De chauffeur hoeft niet meer naar voren te buigen, maar kan nu ook zittend goed bij de bovenkant van het stuur. Bovendien bewegen de knoppen die een chauffeur vaak bedient, denk aan de deuren, met het stuur mee zodat de chauffeur ook daarvoor kan blijven zitten.”