Mischa Brendel
Op 21 januari presenteerden de Rijksuniversiteit Groningen, de Hanzehogeschool Groningen en de gemeente Groningen ambitieuze plannen voor de ontwikkeling van de Zernike Campus in het noorden van de stad.
Momenteel huisvest de campus al een groot scala aan onderwijs- en onderzoeksinstellingen, waaronder EnTranCe (Energy Transition Center), een onderzoekspark voor de ontwikkeling van producten die moeten helpen bij de energietransitie, en de Energy Academy Europe (EAE), een topinstituut voor energieonderwijs, -onderzoek en -innovatie.
Waar het bij de ontwikkeling van de Zernike Campus nog slechts een masterplan betreft, zijn de deelplannen voor de nieuwbouw van de EAE al veel concreter. Sterker nog, in maart wordt begonnen met de bouw van het nieuwe onderkomen. De EAE ging officieel in november 2011 van start, maar moest tot nu toe wat betreft de huisvesting genoegen nemen met plaatsen die de RUG op andere locaties vrij had. ‘Het was vanaf de oprichting al de bedoeling dat de EAE een eigen onderkomen zou krijgen’, vertelt Pieter van Hoesel, die projectleider Vastgoed en Investeringsprojecten was bij de ontwerpfase van de nieuwbouw.
De primaire functie van de EAE is om onderzoekers, studenten en bedrijfsleven op het gebied van energie nader tot elkaar te brengen. Een taak die het instituut momenteel al met succes vervult, maar de nieuwbouw moet dit nog gemakkelijker maken, aldus Van Hoesel. ‘Met de nieuwbouw komen de kantoren, laboratoria en onderwijsruimtes allemaal onder één dak.’ Dat dak, met een oppervlakte van 4.000 m2, wordt voor circa de helft bedekt met zonnepanelen die zelf ook weer in een dakvormig patroon staan opgesteld. Op deze manier hebben ze een totale oppervlakte van 4.000 m2. Van Hoesel: ‘De hellingshoek van het dak ligt net onder de 20 graden; er is berekend dat de collectie van zonne-energie onder die hoek optimaal is. De zonnepanelen liggen zowel plat als schuin op het dak.’
Het in eerste instantie wat warrig klinkende patroon zorgt ervoor dat het dak niet op slechts één moment van de dag zoveel mogelijk zonlicht opvangt, maar dat er ook kort na zonsopgang en kort voor zonsondergang zonlicht op een aantal panelen valt. Bovendien is er bij het ontwerp niet alleen gekeken naar een optimale energieopbrengst gedurende de gehele dag, maar ook gedurende alle seizoenen. ‘Dit ontwerp levert het beste rendement als je kijkt over het hele jaar’, aldus Van Hoesel.
Hoewel de optie van met de zon mee bewegende zonnepanelen ook is verkend, besloot men al vlug om dit niet te doen, legt hij uit: ‘Meedraaiende zonnepanelen zijn veel storingsgevoeliger. Bovendien maakt zo’n installatie behoorlijk wat lawaai en dat leidt de mensen in het gebouw alleen maar af.’
Vanwege het hellende dak van het nieuwe gebouw, waar naast de EAE overigens ook een afdeling van de HanzeÂhogeschool Groningen, Energy Valley (een instituut dat zich inzet voor schone energie in Noord-Nederland) en het Energy Delta Institute (een internationale bedrijfsschool op het gebied van energie) in komen, telt het aan de zuidzijde en aan de noordzijde niet evenveel verdiepingen. Van Hoesel: ‘Aan de zuidzijde komen er tweeëneenhalve bouwlaag, aan de noordzijde vijf bouwlagen.’
Mede dankzij het zonnedak moet het gebouw zero-emission worden. Daartoe heeft de nieuwbouw nog een tweetal bijzonderheden, vertelt Van Hoesel: ‘Aan de zuidzijde van het gebouw bevindt zich onder het laagste punt van het zonnedak de zogenoemde wintertuin, wat in essentie een kasruimte is. In deze ruimte heerst een tussenklimaat, waar in de koudere perioden van het jaar lucht, bedoeld voor de ventilatie van het gebouw, wordt voorverwarmd.’ In de kelder bevindt zich een gang met een soortgelijke functie. ‘Onder het gebouw bevindt zich om de kelder heen een soort van labyrint: een gang waarin lucht naar binnen wordt gezogen die met aardwarmte in de winter wordt opgewarmd alvorens voor de ventilatie van het gebouw te worden gebruikt, en in de zomer wordt afgekoeld voordat deze door het gebouw wordt geblazen.’
Hoewel er nog met de bouw begonnen moet worden, is het de bedoeling dat de nieuwbouw in het collegejaar 2016/2017 in gebruik wordt genomen.
