Thomas van de Sandt
Het opwekken van elektriciteit uit aardwarmte zou veel efficiënter verlopen met putten van zes tot tien km diep. Grontmij, IF WEP en Bright Capital Partners gaan onderzoek doen naar dergelijke ultradiepe geothermie in Nederland.
Tot op heden zijn Nederlandse geothermie-projecten alleen nog bedoeld om gebouwen of kassen van warmte te voorzien. De warmte onder het aardoppervlak is echter ook aan te wenden om elektriciteit mee op te wekken. Dit kan door water naar de diepte te leiden en met de teruggewonnen stoom een stoomgenerator aan te drijven.
In Duitsland werd in 2003 het Geothermiekraftwerk Neustadt-Glewe in gebruik genomen, dat op deze manier werkt. Probleem is echter de lage omzettingsefficiëntie van warmte naar elektriciteit van tien tot vijftien procent.
‘Dat komt door de relatief lage stoomtemperatuur’, vertelt Mark Gankema van IF Technology. Uit de Duitse putten, die reiken tot maximaal vijf kilometer diepte, komt stoom van minder dan tweehonderd graden. ‘Als je putten zou boren naar zes tot tien kilometer diepte is de stoomtemperatuur tussen 250 en 350°C en verdubbelt de omzettingscapaciteit bijna naar twintig tot vijfentwintig procent.’
IF Technology gaat samen met Well Engineering Partners (WEP), Grontmij en Bright Capital Partners onderzoek doen naar de mogelijkheden van zulke ultradiepe geothermie in Nederland. Volgens de betrokken partijen kan deze techniek op termijn in dertig tot vijftig procent van de Nederlandse elektriciteitsbehoefte voorzien.
Zij willen ook daadwerkelijk een ultradiepe geothermische elektriciteitscentrale bouwen en hebben locaties op Texel en Terschelling op het oog. Hiervoor worden nu oriënterende gesprekken gevoerd. ‘Het boren naar dergelijke diepte zal zeker een enorme uitdaging zijn, want je hebt te maken met een hele hoge temperatuur en druk’, zegt Gankema.
Een installatie voor ultradiepe geothermie zal ook het nodige gaan kosten, rekent hij voor. ‘Wij rekenen met 3.500 euro per meter. De investeringen voor een enkel doublet van twee putten gaan dus al snel in de tientallen miljoenen lopen. Maar dat valt ook weer mee als je het vergelijkt met een nieuwe kolencentrale, die gemiddeld meer dan een miljard kost.’
Zelfs met ultradiepe putten is een geothermische centrale nog niet heel efficiënt met het winnen van elektriciteit uit warmte, geeft ook Gankema toe. ‘Daarom is het van belang ook de restwarmte uit de centrale te benutten, bijvoorbeeld voor stadswarmte of industrie. Op de Waddeneilanden denken we er zelfs over de warmte te gebruiken in een nieuw te bouwen ontziltingsinstallatie voor drinkwater.’
