Rietje met minuscule motor helpt hart

Patrick Marx

De Impella van het Amerikaanse bedrijf Abiomed is een kunsthart met de vorm en afmetingen van een limonaderietje. Het helpt het hart tijdens risicovolle ingrepen, net zo veilig en zelfs efficiënter dan een traditionele ondersteunende hartpomp.

De Impella is een ontwikkeling van de technische universiteit in het Duitse Aken. De pomp bestaat uit een holle katheter die via een slagader in de lies naar de linkerkamer van het hart loopt. Het ene uiteinde van de katheter, die met de instroomopening, ligt in het hart. De uitstroomopening met het eigenlijke pompje ligt in de aorta. Het pompje bestaat uit een borstelloze gelijkstroommotor en een schroef van Archimedes. Deze schroef verplaatst het bloed vanuit het hart naar de aorta.

 

De afmetingen van het geheel zijn minuscuul. Het uiteinde van de katheter is even groot als een limonaderietje, de diameter ervan bedraagt vier millimeter De schroef zelf is zo’n vijf millimeter lang en draait maximaal 51.000 keer per minuut. De smering gebeurt door een steriele glucoseoplossing die via de katheter door de pomp het hart inloopt. Het bloed zorgt voor de koeling. De kleine omtrek van de schroef voorkomt een te hoge schuifspanning, waardoor schade aan bloedcellen binnen de perken blijft.

 

‘De ontwikkeling van de kleine motor was het moeilijkst’, aldus mede-ontwikkelaar Christoph Nix van Abiomed. ‘Deze moet vijftien watt vermogen leveren. We vroegen bekende fabrikanten van kleine motoren, waaronder ook modeltreinbouwer Märklin, of ze ons konden helpen. Iedereen zei dat dit onmogelijk was omdat de motor onmiddellijk zou doorbranden. Onderzoekers van de technische universiteit in het Zürich bouwden uiteindelijk toch een prototype met een samariumkobaltmagneet als rotor.’

 

Inmiddels zijn er twee varianten van de Impella die respectievelijk 2,5 of 5 liter bloed per minuut rondpompen. Wereldwijd ondersteunde de Impella inmiddels het hart van ruim 2.500 patiënten gedurende enkele uren tot enkele dagen. Zo konden ze een risicovolle ingreep in het hart doorstaan. Onlangs lieten onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam zien dat de pomp veiliger en efficiënter werkt dan gebruikelijke hartondersteunende pompen.

 

Schematische weergave van het pompje in de aorta