De afschaffing van de salderingsregeling schudt de zonnemarkt op: plots blijken zonnepanelen minder rendabel, en dat zorgt voor spijt, onzekerheid én nieuwe keuzes. Wat kun jij doen om je investering te redden – of juist goed te plannen?
De salderingsregeling verdwijnt per 1 januari 2027. Voor velen komt dat als een koude douche: uit nieuw onderzoek van Independer blijkt dat vier op de tien huishoudens aangeven dat ze géén zonnepanelen zouden hebben gekocht als ze destijds hadden geweten dat de salderingsregeling in 2027 zou verdwijnen. Tegelijk overweegt de helft om over te stappen op een dynamisch energiecontract. Wat betekent dit voor de toekomst van zonne-energie in Nederland?
Van stimulans tot struikelblok
De salderingsregeling werd jarenlang gezien als dé motor achter de opmars van zonnepanelen in Nederland. Wie zonnestroom terugleverde aan het net, kreeg daar hetzelfde tarief voor als wat hij betaalde aan het energiebedrijf – een aantrekkelijke deal.
Maar vanaf 2027 is dat afgelopen. Zonnepaneelbezitters krijgen dan nog slechts een gedeeltelijke vergoeding voor de stroom die zij terugleveren – ergens tussen de 50% en 80% van het kale leveringstarief, afhankelijk van hun contract. Daarmee stijgen de energiekosten voor huishoudens met zonnepanelen gemiddeld met €200 per jaar, zo berekende Independer.
Terugverdientijd schiet omhoog
Het financiële plaatje verandert snel. Waar een huishouden dat in 2020 zonnepanelen kocht zijn investering in zes jaar terugverdiende, is dat bij aanschaf in 2027 nog maar liefst zestien jaar. In tijden van inflatie, economische onzekerheid en snelle technologische ontwikkelingen is dat een lange periode – te lang, vinden velen.
Toch is het beeld niet louter negatief: zelfs zonder salderingsregeling kunnen zonnepanelen een besparing van gemiddeld €300 per jaar opleveren, mits je een flink deel van de stroom direct verbruikt. Wie 40-50% van de opgewekte stroom direct kan gebruiken of opslaan, zit weer op een terugverdientijd van zo’n 10 jaar.
Zelfverbruik is de nieuwe sleutel
In het nieuwe energietijdperk draait alles om zelfverbruik. Zonnepaneelbezitters doen er goed aan hun gedrag aan te passen en zoveel mogelijk stroom direct te benutten. Denk aan overdag je EV opladen, airco’s en warmtepompen gebruiken wanneer de zon schijnt, en – voor wie het budget het toelaat – investeren in een thuisbatterij.
Deze verschuiving is ook belangrijk om de belasting op het overvolle elektriciteitsnet te verlagen. “De huidige opzet van de salderingsregeling stimuleert huishoudens niet om hun eigen energie zo veel mogelijk te gebruiken,” zegt energie-expert Joris Kerkhof van Independer. “Bij veel zon zorgen panelen voor onbalans op de energiemarkt, met risico’s en extra kosten voor leveranciers tot gevolg.”
Dynamische contracten in de lift
Een opvallende uitkomst van het onderzoek is de groeiende interesse in dynamische energiecontracten. Nu kiest slechts 7% van de consumenten via Independer voor zo’n contract, maar na 2027 kan dat aantal verdubbelen of zelfs verdrievoudigen. De helft van de zonnepaneelbezitters zegt te willen overstappen als salderen niet meer mogelijk is.
Vooral jongeren zijn happig: onder dertigers zegt 70% open te staan voor een dynamisch contract. Ouderen zijn terughoudender; slechts 35% van de zestigplussers overweegt deze stap.
Je kan besparen als je slim verbruikt
Bij een dynamisch energiecontract wisselt de stroomprijs elk uur. Je kunt dus flink besparen als je je verbruik slim plant – bijvoorbeeld de wasmachine aanzetten als de zon schijnt en de stroomprijs laag is. Maar let op: ook de terugleververgoeding fluctueert, en tijdens zonnige pieken kan die zelfs bijna nul of negatief zijn.
Een dynamisch contract vereist dus meer betrokkenheid en kennis van zaken, én – zo waarschuwt Kerkhof – een financiële buffer. “De prijzen kunnen grillig zijn. Bij weinig zon of wind kunnen de tarieven fors stijgen. Zonder buffer loop je dan financieel risico.”
Zonnepanelen blijven wél waardevol
Hoewel het financiële voordeel van zonnepanelen vanaf 2027 duidelijk afneemt, blijft zonne-energie nog steeds rendabel – mits je bereid bent actief je verbruik te managen. Investeren in slimme oplossingen zoals thuisbatterijen en het kiezen van het juiste contract worden cruciale factoren. Passief profiteren is er straks niet meer bij.
En voor wie nog overweegt zonnepanelen aan te schaffen? Doe het vooral met open ogen, een goed begrip van je eigen verbruikspatroon én met een blik op de toekomst.
