Rijkert Knoppers
Het proces is eenvoudig uit te leggen, zegt dr. Susanne van Berkum, chemicus van het in Eindhoven gevestigde Ioniqa.
‘Via een patent hebben we wereldwijd het alleenrecht behaald voor een procedé om PET-flessen oneindig te kunnen recyclen’, vertelt Van Berkum. ‘Je neemt een bepaalde hoeveelheid ethyleenglycol, in feite een gewoon antivriesmiddel, en je mengt dat met een katalysator die bestaat uit ijzerdeeltjes van nanogrootte. Met deze vloeistof wordt het mogelijk om bij relatief lage temperatuur de polymeren uit PET-afval af te breken tot oorspronkelijke monomeren. Doordat we de katalysator gebonden hebben aan een magnetisch deeltje, is dit relatief dure materiaal aan het eind van het proces weer gemakkelijk terug te winnen.’
De betreffende katalysator is gemaakt van een magnetische vloeistof, gebonden aan ijzerdeeltjes. Aan deze vloeistof ontleent Ioniqa haar naam.
Tonnis Hooghoudt heeft het bedrijf opgericht als spin-off van de TU Eindhoven en het Dutch Polymer Institute. ‘Vlak na de oprichting van het bedrijf werkte ik met een PhD student die promoveerde op microndeeltjes’, vertelt Hooghoudt. ‘Al vrij snel werkten we met de automotive industrie om afdichtingen te maken, waarbij we een magnetisch veld gebruikten om een vloeistof te positioneren. Voor deze sealings gingen we nanodeeltjes gebruiken die een factor duizend kleiner waren. In 2011 zagen we dat we met dergelijke magnetisch-ionische vloeistoffen PET konden afbreken.’
De belangrijkste vooruitgang boekte het bedrijf door een technologie te ontwikkelen die het mogelijk maakt om ook gekleurde PET-flessen te recyclen, waarbij een grondstof ontstaat die kwalitief en qua kostprijs niet onderdoet voor dezelfde grondstoffen voor plastics, gemaakt uit ruwe olie.
In een bedrijfsverzamelgebouw bij de TU/e heeft Ioniqa naast een bescheiden kantoorruimte de beschikking over drie forse laboratoriumruimtes. Maar binnenkort slaat het bedrijf zijn vleugels uit. Hooghoudt: ‘Dan gaan we proeven doen in Rotterdam bij de Plant One fabriek. Allereerst gaan we met een proefinstallatie 1.000 l aan PET-afval recyclen tot zuivere grondstof voor nieuw PET-materiaal, als vervolg op onze eerdere proef waarbij we 100 l PET hebben gerecycled.’
Naar verwachting gaat een demonstratiefabriek vanaf 2017 jaarlijks 10.000 ton PET flessen en ander PET-afval recyclen. Van Berkum: ‘Het zal nog spannend zijn hoe de opschaling verloopt. Binnen het lab recyclen we bijvoorbeeld niet de gebruikte vloeistoffen, maar dat gaan we dan uiteraard wel doen. Verder kan de aangeleverde stroom PET-materiaal nog voor verassingen zorgen, doordat daar vervuilende stoffen in zitten. Daar ligt nog een volgende uitdaging!’
