Benno Boeters
Eric Wiebes, de nieuwe minister van Economische Zaken en Klimaat, is van origine een echte Delftenaar.
Hij is er geboren, zijn vader was kernfysicus en hij studeerde af in werktuigbouwkunde aan de TUD (in energievoorziening). Daarna werkte hij twee jaar bij Shell, maar werd vervolgens consultant; toch niet de harde techniek in dus. Zoals bekend was hij de laatste jaren staatssecretaris van Financiën en had hij een zware dobber aan de Belastingdienst.
Zijn technische achtergrond komt natuurlijk goed van pas nu hij Klimaat in zijn portefeuille heeft. Ook hier wacht hem een zware dobber: 49 % minder koolstofdioxide-uitstoot in 2030. Aan ambities en doelstellingen hebben we geen gebrek, maar hoe maken we dat waar? 56 Mt minder emissies, waarvan 12 Mt door de sluiting van kolencentrales en 18 Mt door ccs, afvang en opslag van CO2.
De recente ontwikkeling rond ccs in Nederland roept grote vragen op. Het idee wás om met ccs, én bijstook van biomassa én hergebruik van de restwarmte kolencentrales acceptabel te maken binnen de milieudoelen. Echter, deze zomer trokken Engie en Uniper, de eigenaren van twee kolencentrales, zich terug uit het Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD). De Engie-centrale was vorig jaar goed voor bijna 3,2 Mt CO2-uitstoot, de Uniper Maasvlakte Power Plant voor 4,6 Mt. De andere Uniper Centrale Maasvlakte joeg 5,7 Mt door de schoorsteen, maar die is op 1 juli gesloten.
De nieuwe regering wil nu alle kolencentrales dichtgooien en dat lijkt een goede reden voor die energiebedrijven om te stoppen met experimenten in ccs. Maar we zitten nog wel met de vraag waaróm afvang van CO2 uit de schoorstenen van kolencentrales niet haalbaar is. Is het technisch te moeilijk, kost het te veel energie, of wordt het alles bij elkaar te duur?
En bovendien: als het zo moeilijk of duur is om CO2 uit de rookgassen van die centrales te halen, hoe moeilijk is het dan om het broeikasgas uit de schoorstenen van energiecentrales op aardgas of andere industrieën te filteren? Zoals bij de nummer 2 in CO2-uitstoot, Tata Steel? In IJmuiden ging vorig jaar 6,2 Mt de lucht in.
Dan hebben raffinaderijen het toch een stuk makkelijker. Die van Shell en BP stootten vorig jaar respectievelijk 4,2 en 2,3 Mt uit, maar daar is de CO2 chemisch makkelijker af te scheiden. Bovendien is zuivere CO2 weer een grondstof; van ccs naar ccu (carbon capture & utilisation).
En een interessante vraag voor ex-consultant Wiebes is natuurlijk: is het economisch verantwoord om fossiele energie middels end-of-pipe-maatregelen binnen de milieudoelstellingen te krijgen, of is het geld beter besteed aan duurzame energie? Een prangende kwestie, temeer omdat ccs nu gesubsidieerd wordt uit de SDE+-pot, de Stimulering Duurzame Energie.
Werktuigbouwer Wiebes hoeft misschien niet zo wakker te liggen van de technische problemen. De voormalig staatssecretaris van Financiën kan ook flink aan de knoppen van de CO2-heffing en de belastingen op gas en elektra uit fossiele bronnen draaien. Dat stimuleert ook.
