Gerald Schut
Ziekenhuizen zijn broedplaatsen voor infecties. Een patiënt heeft 6 % kans om daar een infectie op te lopen, die hij nog niet had bij binnenkomst. Een persbericht van de Universiteit van Córboba presenteert hiervoor een remedie: verdringingsventilatie, ofwel ‘displacement ventilation’ (DV). Maar dat lijkt onterecht.
Volgens de Spaanse onderzoekers wordt in 90 % van de ziekenhuizen ‘mixed ventilation’ (MV) toegepast, waarbij de lucht in het plafond wordt afgezogen. Bij DV wordt lucht op laag niveau in de kamer gebracht, die vervolgens vergelijkbaar met een zuiger door opwarming gelijkmatig naar boven stroomt, waardoor vervuiling zich bovenin een vertrek concentreert. De onderzoekers constateren in hun onderzoek in een proefopstelling met een liggende en een staande pop dat de verwijdering van bio-aerosolen met DV ongeveer een kwart efficiënter gaat dan met de traditionele MV. Daarmee zou het volgens het persbericht veiliger en energiezuiniger zijn.
Dat is pertinent onwaar, reageert de Deense ventilatie-expert Pieter Nielsen, die zelf onderzoek heeft gedaan naar ventilatie in ziekenhuizen. ‘DV is absoluut niet aan te raden in ziekenhuizen.’ Het onderzoek beschrijft een statische situatie, maar zodra mensen bewegen of hoesten, ontstaan er lokale ophopingen van bacillen, waardoor het minder efficiënte MV voor een betere en zekerdere afvoer van ziekteverwekkers zorgt. ‘Het onderzoek is uitstekend, maar het persbericht stelt het tegenovergestelde van het onderzoek’, zegt Nielsen.
‘In ons onderzoek presteert DV inderdaad slechts in enkele scenario’s beter dan MV, dus in dat opzicht is DV in ziekenhuizen niet aan te raden in vergelijking met ideale MV’, reageert de Spaanse onderzoeker Manuel Ruiz de Adana. ‘Als we inderdaad verschillende geometrieën van de kamer en beweging toevoegen aan ons onderzoek is het moeilijk om nog te stellen dat DV duidelijk beter is’, meldt collega-onderzoeker José Manuel Villafruela. Het paper zelf stelt: ‘DV verwijdert de uitgeademde polluenten efficiënt, maar heeft een nadeel vergeleken met andere ventilatie-strategieën als het risico op blootstelling wordt meegenomen.’ Volgens Peter Nielsen is DV goed geschikt voor koeling en voor hoge ruimtes als fabriekshallen of concertzalen, maar ongeschikt in omgevingen met hoge risico’s op blootstelling aan vervuiling, zoals uitgerekend een ziekenhuis. Daar is het iets minder zuinige MV veiliger.
