Vivianne Bendermacher
Weet u het nog? Hoe de FBI begin dit jaar Apple gebood telefoongegevens af te staan, in de strijd tegen terrorisme?
Apple weigerde en uiteindelijk kreeg de FBI toegang tot de bewuste telefoon met behulp van een derde partij. Apple besloot vervolgens hun iPhones nog beter te beveiligen. En ook andere techgiganten gooiden de boel maar vast preventief op slot. Zoals WhatsApp, dat berichten sinds een paar maanden van encryptie voorziet. Dat betekent dat zelfs personeel van WhatsApp niet kan zien wat je zegt of uploadt.
Dat vinden we allemaal fijn: versleutelde berichten. En daarom worden we ook en masse furieus als blijkt dat WhatsApp wel data deelt met moederbedrijf Facebook. Niet de inhoud, maar wel met wie je appt, hoe lang en wanneer. Als je niet wilde dat Facebook je WhatsApp-data kreeg, kon je dat tot vorig weekend nog uitzetten. Wie dat niet actief heeft gedaan, helpt Facebook nu dus verder met zijn of haar datastromen. Onherroepelijk.
Is dat nou erg? Ergens rinkelt er een kassa door jouw fijne data. Maar je ervaring op Facebook wordt er niet slechter van, eerder beter. Want je krijgt waarschijnlijk betere vriendensuggesties en advertenties voorgeschoteld. Bovendien: je hebt toch niets te verbergen?
Of wel? Daarover gaat het nu in de media. Zorgwekkende voorbeelden vliegen je om de oren. Zo zouden er risicoprofielen worden opgesteld aan de hand van jouw online data. Kun je zomaar in een fictieve groep ‘notoire te-laat-betalers’ belanden. Niet omdat rekeningen zich écht bij jou opstapelen; maar omdat een slim algoritme dat voorspelt aan de hand van jouw gedrag. Hypotheek? Computer says no. Vervelend. Maar ook nog redelijk abstract. Want ben jij al iemand tegengekomen die dit aan den lijve heeft ondervonden? Waarschijnlijk niet, en dus wuiven we de privacy-discussie vaak weg.
Totdat iemand weer een verontrustende uitspraak doet. Zoals Rob Bertholee onlangs; de baas van de AIVD. Hij wil encryptie van berichtendiensten WhatsApp en Telegram inperken, zodat zijn dienst mee kan lezen. Waarom? Om net als de FBI terroristen op te sporen natuurlijk. En nee, jij bent geen terrorist, dus jij hebt niets te verbergen. Maar wie zegt ons dat ons opsporingsapparaat nooit in handen komt van iemand die terrorisme ietsje ruimer neemt dan jij nu denkt? Wat ze dan met je data kunnen? Kijk naar landen als Rusland, waar locatiegegevens van dissidenten zomaar levensbedreigend kunnen zijn. Of naar China, waar je onlinegedrag wordt gebruikt om je bepaalde privileges toe te kennen of juist niet. Wat zeg je? Dat gebeurt in ons fijne Westen niet? We hoeven in ons eigen land maar driekwart eeuw terug te gaan in de tijd om het tegendeel te zien. Of verplaats je blik naar de VS, waar over enkele weken mogelijk een man op het regeringspluche plaatsneemt met denkbeelden die ik in het beste geval als gevaarlijk zou omschrijven. Kortom: je hebt wél wat te verbergen, je weet nu alleen nog niet wat.
Oud-hoofdredacteur van KIJK (en VIVA) Vivianne Bendermacher zet zich met haar bedrijf Techionista in voor de empowerment van vrouwen via technologie.
