Marit Smeets
De EU kent in totaal € 20 miljoen toe aan Nederlands kwantumonderzoek. Er gaat € 10 miljoen naar het onderzoek van Florian Schrek (UvA) naar kwantumklokken en € 10 miljoen naar dat van Stephanie Wehner (TU Delft) naar het kwantuminternet.
Kwantuminternet verbindt verschillende knooppunten door gebruik te maken van verstrengeling. In een normaal netwerk wordt informatie uitgewisseld door elektronen of fotonen te versturen. Deze informatie kan worden onderschept. Bij verstrengeling heeft het ene knooppunt direct invloed op het andere knooppunt, zonder dat er informatie-eenheden getransporteerd worden. Dit maakt het netwerk inherent veiliger.
Kwantumklokken zijn hele nauwkeurige klokken. De nauwkeurigste klokken zijn momenteel optische atoomklokken. Deze ‘tikken’ door gebruik te maken van de trillingen van atomen. De frequentie van deze trillingen is zo constant dat zelfs als de klok 14 miljard jaar zou lopen, deze niet meer dan een seconde afwijking zou gaan vertonen. Maar deze klokken zijn zwaar, groot en ingewikkeld.
In een optische atoomklok wordt de frequentie van de trillende atomen overgebracht op een optische laser, een lastige klus. In de voorgestelde kwantumklok genereren de trillende atomen zelf een laserstraal. Daarmee wordt een technische stap overgeslagen en worden de klokken minder ingewikkeld. Het uiteindelijke doel van het tien jaar durende project is om volledig transporteerbare optische klokken te maken, zodat ze bijvoorbeeld in satellieten kunnen worden gebruikt.
De subsidie voor de kwantumklokken en het kwantuminternet komt van het Quantum Flagship-programma van de EU. Quantum Flagship heeft in totaal € 1 miljard te verdelen.
