Benno Boeters
Een paar keer was de toon in deze 1000 TW’s-terugblik-rubriek meewarig. Ach ja, die planken die werden misgeslagen over de elektronische snelweg, de aanstaande sluiting van kerncentrale Borssele, de Transrapid-maglev-trein… Maar op 24 januari 2001 sloeg VS-correspondent Teake Zuidema de spijker op zijn kop in het artikel ‘Overstroming dreigt voor New Orleans’; slechts 4,5 jaar later sloeg orkaan Katrina daar vernietigend toe.
Het stond er allemaal al opgesomd: een groot deel van de stad ligt bijna 3 m onder de zeespiegel, de natuurlijke barrière van moerassen en (oesterschelp-)eilanden voor de kust verdwijnt of is al weg, de tussen dijken geklemde Mississippi stroomt sneller en deponeert slib niet meer in de delta maar ver in de diepe zee, zout water dringt binnen door kanalen die voor gaswinning zijn aangelegd en doodt de vegetatie in de bayous. Kusterosie op enorme schaal. En dat allemaal door menselijk handelen.
Er was wel een plan voor herstel van de kustlijn van Louisiana, dat vooral draaide om herstel van de moerassen en kusteilanden die de golfaanval tijdens een orkaan zouden opvangen. Maar op dat moment was de enige concrete poging tot beperking van kustafslag, het jaarlijks in januari op de kust deponeren van afgedankte kerstbomen.
Op 29 augustus 2005 joeg Katrina het water de stad in. De ondermaatse flood walls bezweken, 1.836 mensen verdronken, de Lower Ninth Ward werd weggevaagd, enorme materiële schade. In de zes jaar die volgden bracht het Army Corps of Engineers nieuwe waterkeringen aan, waarmee de stad nu beschermd is tegen een eens-in-de-honderd-jaar hoogwaterstand.
1 % per jaar kans op verdrinking. Toch maar weer die oude kerstbomen op het strand leggen.
Teake Zuidema
24 januari 2001
Door het inklinken van de bodem, het stijgen van de zeespiegel en het verdwijnen van de wetlands en eilanden voor de kust dreigt New Orleans onder water te komen staan. Herstel van de kustlijn van Louisiana kost 14 miljard dollar.
Toen de gouverneur van Frans Louisiana in 1718 een stad liet bouwen in de delta van de Mississippi, nam de ingenieur die voor hem werkte de benen. New Orleans werd gebouwd op een veel te lage plek, gedeeltelijk beneden de zeespiegel, en op zeer drassige grond. Het droog houden van de stad is vanaf het begin eerste prioriteit geweest van het stadsbestuur. New Orleans wordt nu beschermd tegen water van de Mississippi en Lake Ponchartrain door meer dan 750 kilometer aan dijken. Een complex van 92 pompstation moet de stad droog houden.
De situatie van New Orleans wordt steeds penibeler door het inklinken van de bodem, het stijgen van de zeespiegel en het in rap tempo verdwijnen van het kustgebied dat een buffer vormt tussen de stad en de Golf van Mexico. New Orleans zakt ongeveer een meter per eeuw door het inklinken. Een groot deel van de stad ligt nu meer dan drie meter beneden de zeespiegel.
Tegelijkertijd verliest het kustgebied van Louisiana per jaar 65 vierkante kilometer aan wetlands. Sinds 1930 is ongeveer een half miljoen hectare wetlands veranderd in open zee. Ook de barrière van eilanden voor de kust verdwijnt.
Het verdwijnen van de wetlands en de eilanden is vooral het gevolg van de bedijking en kanalisering van de Mississippi. De traag stromende rivier en de bayous (zijarmen) dumpten vroeger miljoenen tonnen aan slib in de delta. De gekanaliseerde riviertakken stromen nu zo snel dat het slib wordt meegesleurd naar de Golf van Mexico waar het over de rand van het continentale plat in de diepte kiepert.
Het verdwijnen van de barrière-eilanden voor de kust veroorzaakt een heviger golfslag en verzilting waardoor bestaande wetlands worden vernietigd. De verzilting wordt verergerd doordat zeewater de wetlands binnendringt via de tientallen sleuven waarin olie- en gaspijpleidingen liggen.
‘Als deze ontwikkeling zich doorzet dan zal New Orleans tegen het einde van deze eeuw verdwijnen’, zegt Chip Groat, directeur van de US Geological Service. Een nog grotere bedreiging is de kans dat New Orleans wordt getroffen door een zware orkaan. Volgens Frank Hijuelos, belast met het uitvoeren van het rampenplan van New Orleans, bieden de kustlijn en de dijken niet langer voldoende bescherming wanneer de stad getroffen wordt door een categorie vier of vijf orkaan.
Ieder jaar in januari worden in Louisiana zo’n honderdduizend afgedankte kerstbomen verzameld, gebundeld en vervolgens voor de kust gedeponeerd om zo wetlands te beschermen tegen de golfslag. Op grotere schaal is er nu COAST 2050, een plan waarin voorstellen worden gedaan om de kust te beschermen en te herstellen. De sleutel daarbij is dat het slib van de Mississippi weer gebruikt moet worden om wetlands op te bouwen.
Voor het behoud en het herstel van de Bataria Basin – een uitgestrekt waddengebied met stranden, duinen en (brakwater)moerassen – is een plan opgesteld dat voorziet in het aanbrengen van nieuwe vegetatie en kustlijnstabilisatie door het opspuiten van zand op de kusteilanden. Al in april dit jaar willen de civiele ingenieurs een kanaal openen dat slib van de Mississippi naar het Bataria Basin moet voeren. Volgens insiders hebben de miljoenen dollars die al zijn uitgegeven voor het behoud van de kust van Louisiana tot nu toe weinig effect gehad.
