Nieuw onderzoek toont aan dat nanoplastics in slechts 5 minuten 99% van lood absorberen, en roept ernstige zorgen op over de potentiële impact op de mens én het milieu.
Nanoplastics, de onzichtbare deeltjes die ontstaan door slijtage en afbraak van plastic producten, blijken een verrassend hoge capaciteit te hebben om zware metalen zoals lood en cadmium op te nemen.
Uit een recente Amerikaanse studie, gepubliceerd in ACS ES&T Water, blijkt dat deze minuscule plasticdeeltjes 99% van het aanwezige lood kunnen adsorberen binnen slechts vijf minuten. Deze ontdekking roept ernstige zorgen op over de potentiële impact op mens en milieu.
‘Trojaanse paarden’ voor zware metalen
Onderzoekers van het New Jersey Institute of Technology spreken over een ‘Trojaans paard’-effect. Nanoplastics kunnen schadelijke metalen zoals lood en cadmium efficiënt absorberen en transporteren naar organismen, inclusief de mens. Hierdoor kan bioaccumulatie optreden, wat betekent dat deze giftige stoffen zich ophopen in levende wezens, met alle gevolgen van dien.
De nanoplastics werden in het onderzoek gesynthetiseerd uit afvalplastics zoals polyethyleentereftalaat (PET), polystyreen (PS) en polypropyleen (PP). Deze materialen werden vermalen tot deeltjes kleiner dan 200 nanometer, wat hun oppervlak aanzienlijk vergroot en daarmee hun adsorptiecapaciteit versterkt.
Polypropyleen spant de kroon
Hoewel alle drie de typen nanoplastics hoge adsorptiecapaciteiten toonden, had polypropyleen (PP) de hoogste capaciteit. Volgens de onderzoekers komt dit door de specifieke oppervlaktestructuur van het materiaal. Lood werd daarbij het snelst geadsorbeerd: binnen vijf minuten was 99% van het lood uit de oplossing verwijderd.
“Adsorptie is een oppervlaktefenomeen. Hoe groter het oppervlak, hoe hoger de adsorptie,” aldus professor Somenath Mitra, een van de onderzoekers. Dit betekent dat de nanopartikels, ondanks hun kleine formaat, een enorm reactief oppervlak bieden voor het binden van metalen.
Resultaten zijn zorgwekkend
De nanoplastics die in het onderzoek werden gebruikt, waren afkomstig van echt plastic afval, waaronder PET-flessen, PS-snoepverpakkingen en PP-voedselcontainers. Door gebruik te maken van een eenvoudige maaltechniek met keukenzout als medium, wisten de onderzoekers nanoplastics te creëren zonder chemische toevoegingen.
Dit maakt de onderzoeksresultaten extra relevant: de in het lab geproduceerde nanoplastics zijn direct vergelijkbaar met de nanoplastics die in het milieu circuleren.
Gezondheidsrisico’s op lange termijn
De bevindingen roepen grote vragen op over de mogelijke gezondheidsrisico’s. Nanoplastics die zware metalen dragen, kunnen via voedsel en drinkwater het menselijk lichaam binnendringen.
Eerdere studies hebben al aangetoond dat micro- en nanoplastics zich niet alleen ophopen in het maag-darmkanaal, maar ook doordringen tot organen zoals de lever, nieren en zelfs de hersenen.
Langdurige blootstelling aan zware metalen zoals lood en cadmium is gelinkt aan neurologische schade, verhoogde risico’s op kanker en ontwikkelingsproblemen bij kinderen.
De studie benadrukt dat nanoplastics in het milieu mogelijk een nog grotere bedreiging vormen dan tot nu toe gedacht.
Een urgent probleem zonder makkelijke oplossing
Sommige natuurlijke deeltjes, zoals klei en humus, hebben een hogere adsorptiecapaciteit dan nanoplastics, maar zijn wel minder mobiel in het milieu. Nanoplastics daarentegen verspreiden zich gemakkelijk via waterstromen en lucht, waardoor de kans op blootstelling wereldwijd toeneemt.
De resultaten van dit onderzoek benadrukken de dringende noodzaak om plasticvervuiling aan te pakken. Niet alleen vanwege de directe ecologische impact, maar ook vanwege de sluipende gezondheidsrisico’s die nanoplastics met zich meebrengen.
Met deze nieuwe inzichten wordt de roep om strengere regulering en innovatieve oplossingen alleen maar sterker.
