Wat ooit een giftige erfenis van industriële mijnbouw was, blijkt nu een strategische goudmijn voor zeldzame aardmetalen. De Berkeley Pit in Montana transformeert van milieulast naar geopolitieke troef voor de Verenigde Staten.
In het afgelegen stadje Butte, Montana, ligt een van Amerika’s meest beruchte milieukatastrofes: de Berkeley Pit. Wat ooit een bruisende kopermijn was, is nu een gigantisch, giftig meer gevuld met meer dan 190 miljoen kubieke meter verzuurd water, doordrenkt met zware metalen.
Decennialang stond de Berkeley Pit symbool voor de donkere kant van industriële mijnbouw. Maar wat ooit werd gezien als een milieulast, lijkt nu een strategische goudmijn te worden; de pit zou jaarlijks tot wel 40 ton aan zeldzame aardmetalen kunnen opleveren.
Mineralen winnen uit giftig water
De Amerikaanse regering overweegt een subsidie van 75 miljoen dollar om een speciale concentratiefabriek te bouwen. Deze fabriek zou de laatste schakel vormen in het winnen van zeldzame aardmetalen uit het zure mijnwater van de Berkeley Pit.
Deze doorbraak komt op een cruciaal moment: de Verenigde Staten willen hun afhankelijkheid van China, dat momenteel 90% van de wereldwijde productie van zeldzame aardmetalen controleert, drastisch verminderen.
Paul Ziemkiewicz, een wateronderzoeker aan de West Virginia University, staat aan de basis van deze innovatie. Zijn team ontwikkelde een techniek om kritieke mineralen te winnen uit zuur mijnwater, een methode die eerder succesvol werd toegepast in kolenmijnen. ‘Een van de voordelen van zuur mijnwater is dat de concentraties van zware zeldzame aardmetalen bijzonder hoog zijn,’ aldus Ziemkiewicz, die al 25 jaar onderzoek doet naar de Berkeley Pit.
Verrassend eenvoudig
De techniek werkt verrassend eenvoudig. Grote, dichtgeweven kunststof zakken worden gevuld met een modderachtige slib die uit het giftige water wordt gefilterd. Terwijl het water langzaam wegloopt, blijft er een preconcentraat achter dat tussen de 1 en 2 procent zeldzame aardmetalen bevat.
Dit materiaal ondergaat vervolgens chemische processen om de waardevolle elementen te isoleren. Het laatste stadium, een gepatenteerde techniek genaamd solventextractie, zuivert de metalen tot de hoge kwaliteit die nodig is voor geavanceerde technologieën.
Chinese dominantie doorbreken
Deze technologie komt niet uit de lucht vallen. De Verenigde Staten zijn al geruime tijd op zoek naar manieren om de Chinese dominantie op de markt voor zeldzame aardmetalen te doorbreken. Met slechts één operationele mijn in Mountain Pass, Californië, is Amerika afhankelijk van import om aan de groeiende vraag te voldoen. Deze afhankelijkheid vormt een geopolitiek risico; China heeft eerder zijn exportmacht ingezet tijdens handelsconflicten.
Bovendien kijkt de Amerikaanse regering naar nieuwe bronnen in Groenland, Oekraïne en zelfs op de bodem van de oceaan. De ontdekking van zeldzame aardmetalen in de Berkeley Pit biedt echter een unieke kans om lokaal te produceren zonder nieuwe mijnen te openen.
Potentiële gamechanger
Als het project in Butte succesvol blijkt, schatten onderzoekers dat de pit jaarlijks tot wel 40 ton aan zeldzame aardmetalen kan opleveren. Dat is genoeg om een aanzienlijk deel van de Amerikaanse defensie-industrie te bevoorraden, die op dit moment jaarlijks ongeveer 1400 ton importeert.
De vraag naar deze metalen zal volgens analisten de komende decennia met 600% stijgen, vooral door de toenemende productie van elektrische voertuigen, smartphones en militaire apparatuur zoals de F-35 straaljager, die maar liefst 400 kilo aan zeldzame aardmetalen bevat.
Duurzaam én strategisch
Het project in de Berkeley Pit symboliseert een nieuwe benadering van afvalbeheer: niet langer is verontreinigd water een milieulast, maar een strategische bron. De Verenigde Staten zetten hiermee een stap richting grondstoffenzelfstandigheid, terwijl ze tegelijkertijd een groot milieuprobleem aanpakken. Een duurzame toekomst en geopolitieke versterking — beide lijken ineens binnen handbereik.
