Jan van den Berg
Cacaobonen branden lang, blussen is moeilijk en de overlast van zo’n brand is groot. Om de risico’s op brand te beperken, heeft DSV Solutions in Amsterdam een brandveilige loods gebouwd voor Cargill Cocoa and Chocolate.
Directe aanleiding hiervoor waren twee cacaobranden in Amsterdam en Zaandam in 2003, waarbij 29.000 ton cacaobonen in vlammen opging. Het blussen duurde vijf, respectievelijk acht dagen. ‘We willen herhaling absoluut voorkomen’, zegt Jack Streefland, manager food and business support bij DSV Solutions in Amsterdam.
De provincie Noord-Holland stelde na de branden nieuwe regels op voor brandveiligheid. ‘We zagen al snel in dat deze regels niet goed uitvoerbaar waren. Die zouden wegens compartimentering leiden tot te kleine opslagruimtes. Ook moest er een sprinklerinstallatie komen. Dat is duur en in het geval van cacao niet nuttig, omdat blussen met water weinig effect heeft.’
DSV Solutions koos in overleg met Cargill voor grote opslagruimtes als alternatief. Het gebouw bestaat uit twee loodsen van ieder 10.000 vierkante meter voor de opslag van cacaoproducten plus een expeditieruimte van 5.000 vierkante meter. Daarnaast omvat het gebouw een warehouse van ruim 20.000 vierkante meter voor de opslag van andere zaken, zoals papier en hightech producten. De loodsen worden in principe niet betreden door mensen. Pellets met producten worden door een automatisch systeem via luchtsluizen naar binnen en buiten gebracht. In de loodsen zetten automated guided vehicles (agv’s) de pellets in de stellingen.
Het zuurstofpercentage van de lucht in de cacaoloodsen wordt constant tussen de 16 en 17 procent gehouden – in de atmosfeer is dit 21 procent. Dit gebeurt door het stikstofgehalte in de binnenatmosfeer te verhogen. Uitvoerige proeven bij TNO hebben uitgewezen dat een lager zuurstofgehalte ervoor zorgt dat de cacaoproducten niet kunnen gaan branden. Met deze aanpak bestond geen relevante ervaring, legt Streefland uit. ‘Soortgelijke technieken worden wel toegepast in koel- en vrieshuizen. Maar dat zijn veel kleinere ruimtes en bovendien wordt daar geen cacao opgeslagen. We moesten daarom uitgebreid gaan onderzoeken hoe effectief dit zou zijn.’
Maar hoewel cacaobrand is uitgesloten, kunnen de producten nog wel gaan smeulen in een atmosfeer met 16 tot 17 procent zuurstof. ‘Dat wil je ook voorkomen, want ook smeulen is lastig te bestrijden en kan leiden tot veel verlies van cacao.’ Mocht het detectiesysteem smeul waarnemen, dan wordt koolstofdioxide in de loods geblazen. Het zuurstofgehalte daalt dan in een half uur tijd tot 12 procent. Proeven hebben laten zien, dat het smeulen dan stopt. Streefland vergelijkt dit systeem met een sprinkler. ‘In de loodsen hangen buizen en spuitmonden, maar dan voor koolstofdioxide.’
Eén en ander vereist ook bouwkundige aanpassingen. Om het binnenklimaat te behouden, met of zonder extra koolstofdioxide, moeten de loodsen zo goed mogelijk luchtdicht zijn. Vandaar de luchtsluizen. Verder mogen deuren, wanden en dak geen kieren hebben. Dit is ook van belang om eventuele rook die ontstaat door het smeulen of brand die in de ene hal ontstaat buiten de andere hal te houden. Hiermee wordt aantasting van de cacao voorkomen in de hal waar niets aan de hand is.
