De wetenschapper en de energietransitie

Mark van Baal

De KNCV organiseerde een congres over de transitie naar een duurzame energievoorziening, Energy for next generations, sustainable solutions.

Chemici, life scientists en procestechnologen hebben hierin een grote rol te vervullen, aldus de KNCV (Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging).

 

‘Wetenschappers, stop met zeggen: ik weet het niet zeker’, zegt natuurkundige Jan Terlouw, voormalig wetenschapper en politicus, tegen een zaal vol chemici in de Beurs van Berlage. Zo’n vierhonderd chemici, waaronder een kleine honderd studenten, waren vorige week naar het tweedaagse KNCV-congres in Amsterdam gekomen. ‘Het probleem is dat zolang wetenschappers zeggen dat we waarschijnlijk een klimaatprobleem hebben en we het waarschijnlijk kunnen oplossen, sceptici zullen zeggen: zie je wel, ze weten het niet zeker’, vervolgt hij.

 

Terlouw, groot aanhanger van Concentrated Solar Power (CSP), heeft net voor de zoveelste keer uiteengezet dat de transitie naar een duurzame energievoorziening geen technisch en geen economisch probleem is. Het is volgens hem alleen een politiek probleem. Hij geeft de wetenschappers in de zaal dan ook het volgende advies: ‘Zeg tegen politici: wij weten het zeker. Jullie moeten nu iets doen.’

 

Het congres onder leiding van zonne-energiegoeroe Wim Sinke van ECN was voor een groot deel gewijd aan energieopwekking door wind, zon en uit biomassa. Dengyuan Song, chief technology officer van de Chinese zonnepanelenfabrikant Yingli Solar (ruim zesduizend medewerkers) sprak over de samenwerking tussen Nederland en China op het gebied van research. Jörn Aldag van Desertec Foundation vertelde hoe de tien miljard mensen die de aarde halverwege deze eeuw zullen bevolken, schone energie uit woestijnen kunnen krijgen. Peter van den Dorpel, directeur-eigenaar van Algaelink, producent van industriële installaties om algen te kweken om biobrandstof te produceren, gaf een masterclass aan hbo-docenten. De bedoeling van dit experiment was om te verkennen hoe zijn bedrijf, dat met zowel de technische als de commerciële aspecten van de energietransitie te maken heeft, kan dienen als lesmateriaal op het hbo.

 

Volkert Claassen, Vice President DSM White Biotechnology, schetste de ontwikkelingen bij chemieconcern DSM, die de ontwikkeling in de hele chemiesector weerspiegelen. De zoektocht naar duurzame groei zal volgens DSM belangrijkste trend van de komende decennia zijn, omdat de industrie tegen twee grenzen oploopt: grondstoffen en koolstofdioxide.

 

Opnieuw uitgevonden
De transitie sluit aan bij de geschiedenis van DSM. ‘We hebben onszelf al eerder opnieuw uitgevonden’, zegt Claassen. ‘We transformeerden eerder van een mijnbouwbedrijf naar een oliegebaseerd bedrijf, en nu gaan we veranderen in een bedrijf met biologische grondstoffen.’

 

Claassen, gepromoveerd biotechnoloog, geeft voorbeelden van duurzame ontwikkelingen binnen DSM, bijvoorbeeld op het gebied van zonnepanelen. Ten slotte geeft hij een aantal voorbeelden van industriële biotechnologie voor de productie van biobrandstoffen en biokunststoffen, bijvoorbeeld een schimmel die celluloseafval van voedselgewassen omzet in ethanol. Het ontwikkelen van industriële biotechnologie vormt de grootste uitdaging, vertelt Claassen. Een bio-based economie, waarin bioplastics en biobrandstoffen olie hebben vervangen, is veelbelovend, maar nog ver weg, concludeert hij. ‘Maar het is de richting die we op moeten en die we vasthouden. We kunnen niet elke vier jaar van richting veranderen.’