Een Duitse innovatie brengt een revolutionair concept tot leven: brandstof maken uit afvalwater. Het zou miljoenen tonnen CO2-neutrale methanol per jaar kunnen opleveren; een groener alternatief in de scheepvaart.
Een spin-off van het Karlsruher Institut für Technologie (KIT): ICODOS, zoals het jonge bedrijf heet, heeft in samenwerking met de afvalwaterdienst van Mannheim een demonstratiefabriek opgestart die biogas uit rioolwater omzet in koolstofneutrale methanol.
Deze brandstof kan direct worden ingezet in de scheepvaart, een sector die verantwoordelijk is voor drie procent van de wereldwijde uitstoot.
Het project ging in maart 2025 van start. Als deze aanpak op grote schaal wordt uitgerold, zouden Europa’s 80.000 rioolwaterzuiveringsinstallaties kunnen uitgroeien tot een enorme bron van duurzame brandstof, zo blijkt uit een recent persbericht van KIT.
Methanol als alternatief
Methanol wordt al langer gezien als een veelbelovend alternatief voor fossiele brandstoffen. Het is vloeibaar, relatief gemakkelijk op te slaan en te transporteren, en bruikbaar in bestaande motoren na minimale aanpassingen. In tegenstelling tot waterstof hoeft methanol niet onder extreem hoge druk of lage temperaturen te worden opgeslagen, wat de logistiek aanzienlijk vereenvoudigt.
Wat ICODOS uniek maakt, is de herkomst van hun methanol: deze komt niet uit fossiele bronnen, maar uit biogas afkomstig van afvalwater. Door CO2 uit dat biogas te laten reageren met duurzaam opgewekte waterstof ontstaat een synthetische methanol die volledig CO2-neutraal is.
Compacte, schaalbare oplossing
Volgens medeoprichter Dr. Vidal Vazquez is het proces niet alleen innovatief, maar ook praktisch uitvoerbaar op grote schaal: “Met onze technologie kunnen we een hoogwaardige energiedrager winnen uit een bestaande bron. Alleen al in Duitsland zouden zuiveringsinstallaties miljoenen tonnen hernieuwbare methanol per jaar kunnen produceren.”
Daarmee biedt deze technologie een alternatief voor landen die hun energieonafhankelijkheid willen vergroten en tegelijkertijd hun klimaatdoelen willen halen.
Proeftuin voor innovatieve oplossingen
De keuze voor Mannheim als pilotlocatie is geen toeval. De stad investeert al langer in duurzame technologieën en fungeert als proeftuin voor innovatieve oplossingen. Volgens Thomas Hirth, vicepresident van KIT, is het project een voorbeeld van hoe wetenschap en ondernemerschap samen een brug slaan tussen theorie en praktijk.
“Het biogas dat tijdens de afvalwaterzuivering vrijkomt, is een waardevolle grondstof,” zegt Hirth. “Dit project laat zien hoe we beschikbare bronnen op een slimme en klimaatvriendelijke manier kunnen benutten.”
Klimaat en industrie in balans
Wat dit initiatief bijzonder maakt, is dat het klimaatdoelstellingen koppelt aan industriële ontwikkeling. Door gebruik te maken van bestaande processen en infrastructuren, is het niet nodig om compleet nieuwe systemen uit de grond te stampen – een belangrijk voordeel in tijden van krappe budgetten en tijdsdruk.
Ook politiek wordt de technologie omarmd. Volker Wissing, Duits minister van Digitalisering en Transport, noemt het project een voorbeeld van de brede mix aan technologieën die nodig is om klimaatdoelen te behalen: “We moeten alle technologische opties openhouden. Vooral in de scheepvaart hebben we klimaatvriendelijke brandstoffen nodig, en Duitsland kan daarin een leidende rol spelen.”
een Europese methanolrevolutie in de maak?
ICODOS heeft al gesprekken met andere rioolwaterzuiveringsinstallaties om soortgelijke systemen op te zetten. Als dit lukt, kan Europa een netwerk van lokale methanolfabrieken krijgen die niet alleen duurzaam zijn, maar ook zorgen voor energiezekerheid.
Voor Nederland, met zo’n 300 rioolwaterzuiveringsinstallaties, biedt deze aanpak eveneens kansen. Door methanolproductie te koppelen aan bestaande infrastructuur, kunnen we sneller stappen zetten richting klimaatneutrale industrie en transport.
Het initiatief van ICODOS is meer dan een slimme technologie – het is een visie op hoe de energietransitie eruit kan zien: lokaal, circulair en schaalbaar.
