Rijkert Knoppers
Terwijl de EU zojuist ambitieuze doelen voor golf- en getijdenenergie heeft geformuleerd (60 GW in 2050) gaat het Zweedse Corpower een veelbelovende golfslaggenerator testen. Op hooguit honderd kilometer voor de Portugese kust bij Aguçadoura gaat hij binnenkort in bedrijf: de Wave Energy Convertor (WEC) van het Zweedse bedrijf Corpower Ocean.
Afgelopen maand kreeg het bedrijf een licentie om gedurende tien jaar dit nieuwe model golfslaggenerator te testen. Het is nieuwste model WEC-golfslaggenerator is een ‘point absorber’: hij is in staat om onafhankelijk van de richting van de golven continu energie te produceren. Een boei drijft hierbij op de golven, op de zeebodem ligt een fundering en tussen beide onderdelen bevindt zich een strakgespannen kabel die tijdens de op- en neergaande beweging van de boei een generator aandrijft. Het is een oud principe, in 1975 voor het eerst beschreven door twee Noorse wetenschappers in Nature, en tot nu toe onder meer in de praktijk toegepast bij de Schotse Osprey generator van 2 MW, waarvan het eerste model overigens voortijdig gezonken is.
Maar deze Corpower-installatie belooft een betere toekomst, onder meer doordat dankzij de toepassing van composiet materiaal het totale gewicht slechts een tiende is dan van voorgaande point absorber modellen. Dit betekent dat een Corpower WEC met een vermogen van 300 kW en een gewicht van 60 ton op deze manier vijf keer meer energie per ton gewicht kan produceren dan de tot nu toe gangbare modellen.
Als de eerste proefnemingen met een enkele C4 WEC komende twee jaar naar wens verlopen, volgt binnen dit zogenoemde High Efficiency Wave Power (HiWave-5) project een tweede fase, waarbij nog eens drie golfslaggeneratoren van hetzelfde model op dezelfde locatie in werking gaan. Het uitgangspunt is dat bij een uiteindelijke commerciële toepassing een aantal WEC’s met een totaal vermogen van 10 MW onderling verbonden in een cluster komen te staan, waarbij een gezamenlijke elektriciteitskabel de opgewekte stroom naar het vasteland transporteert.
Volgens Henk Polinder, universitair (hoofd)docent op het vakgebied van elektrische machines en aandrijvingen aan de TU Delft en tevens voorzitter van het Ocean Energy Platform zijn er heel veel technische benaderingen op het gebied van golf- en getijdenenergie. ‘Het is lastig om aan te geven welke techniek het meest kansrijk is’, aldus Polinder. ‘Er zijn heel veel bedrijven actief op dit gebied. Wat het moeilijk maakt is dat er een heleboel aspecten relevant zijn, zowel technisch, economisch, bedrijfskundig en politiek, en dit alles werkt allemaal op elkaar in. Veel bedrijven zijn in de eerste fase gestruikeld, maar Corpower heeft het in elk geval tot nu toe goed gedaan.’
Volgens Polinder is de toepassing van golfenergie ook voor Nederland interessant. ‘De Noordzee is veel ondieper dan de Atlantische Oceaan ter hoogte van de noordkust van Portugal, waar nu de proef van Corpower plaats vindt’, zegt Polinder. ‘Het golfklimaat voor de kust bij Portugal is heel stabiel, de Noordzee is wat ruiger, met allerlei stromingen vanaf het noorden. De aanwezigheid van Groot-Brittannië schermt de grote oceaanstromingen wat af, wat maakt dat de hoeveelheid energie die je per meter kustlijn kunt opwekken wat minder is dan in Portugal, maar dat betekent niet dat het verwaarloosbaar is.’
Polinder wijst er op dat ook Nederlandse bedrijven actief zijn op dit gebied, zoals SlowMill dat een demonstratieproject uitvoert om Texel van duurzame energie te voorzien. Daarnaast is bijvoorbeeld begin dit jaar het in Breda gevestigde Dutch Wave Power opgericht. ‘Vanuit het Ocean Energy Platform proberen we ook samenwerkingsverbanden te initiëren’, aldus Polinder. ‘Het gaat bij golfenergie om heel verschillende aspecten, zoals hydromechanica, het golfklimaat, energieconversie en bijvoorbeeld het funderen van de installaties op de zeebodem. Het offshore klimaat is behoorlijk agressief, dat hebben de ontwikkelaars van offshore windenergie ook ondervonden. Maar inmiddels is de situatie behoorlijk onder controle.’
Een ding is inmiddels ook zeker en dat is dat het huidige internationale politieke klimaat gunstig is voor golf- en getijdenenergie, zo bleek in november uit een strategisch rapport van de Europese Unie. Golf- en getijdenenergie is voorspelbaarder dan wind- en zonne-energie. Daarom zou deze energiebron van groot belang kunnen zijn binnen de Europese klimaatpolitiek. Uit het recente rapport blijkt dat de EU als doelstelling heeft om tegen het jaar 2030 60 gigawatt (GW) aan offshore wind te realiseren en 1-3 GW aan golf- en getijdenenergie, in 2050 liggen de doelstellingen respectievelijk op 300 en 60 GW.
