Ondanks economische onzekerheden en geopolitieke spanningen blijft Europa stevig investeren in innovatie. Dat blijkt uit de nieuwe Patent Index 2024 van het Europees Octrooibureau (EPO), waarin wordt teruggeblikt op het octrooijaar 2024. Bijna 200.000 aanvragen werden vorig jaar ingediend, een evenaring van het record uit 2023. Vooral computertechnologie, waaronder AI, en energie-gerelateerde uitvindingen zitten flink in de lift.
AI voor het eerst op nummer één
Opvallend is dat computertechnologie voor het eerst het populairste technologiegebied is voor octrooiaanvragen bij het EPO. Met 16.815 aanvragen werd deze categorie in 2024 de nieuwe koploper, mede dankzij de enorme belangstelling voor kunstmatige intelligentie. Binnen dit domein groeide het aantal aanvragen voor AI-gerelateerde technologieën – zoals machine learning en patroonherkenning – met 10,6%.
Europa speelt daarbij een hoofdrol. Van alle AI-octrooien bij het EPO kwam 36% uit de 39 aangesloten Europese landen. De Verenigde Staten volgden met 28%. Op het snijvlak van AI en quantum computing is Europa zelfs koploper: de helft van alle octrooiaanvragen in dat segment kwam vorig jaar uit Europa, tegenover 32% uit de VS. Het onderstreept Europa’s ambitie om op strategische technologieën niet achterop te raken.
Batterij-innovatie groeit explosief
Nog sneller dan AI groeit de octrooiactiviteit rondom energie, en dan met name batterijen. De categorie ‘Electrical machinery, apparatus, energy’ groeide met bijna 9%, en binnen die groep was batterijtechnologie goed voor 24% groei ten opzichte van 2023. Dat is fors, en weerspiegelt de wereldwijde focus op energietransitie, mobiliteit en opslagtechnologie.
Hoewel Europa op het gebied van batterijpatenten (17%) nog net achter China (18%) en Zuid-Korea (30%) staat, laat het continent Japan (15%) en de VS (7%) achter zich. Europese bedrijven investeren dus serieus in deze sleuteltechnologie voor de toekomst, die onder meer essentieel is voor elektrische voertuigen en slimme netwerken.
Europa presteerde over de hele linie sterk: in acht van de tien belangrijkste technologiegebieden waren Europese aanvragers leidend in het aantal ingediende patenten. Sectoren als transport (+4,8%) en meettechnologie (+2,2%) kenden mooie groeicijfers. Dat geldt ook voor lucht- en ruimtevaart, waarin Europa traditioneel sterk is. Wel waren er minpunten: in de farmacie (-5,7%) en biotechnologie (-1,8%) daalde het aantal aanvragen licht. Opmerkelijk genoeg kwam Europa in de farmaceutische sector wel weer boven de VS uit, die een nog sterkere terugval kende.
Samsung nieuwe nummer één, maar ook Europese bedrijven scoren
De Zuid-Koreaanse techgigant Samsung diende de meeste octrooien in bij het EPO, gevolgd door Huawei en LG. Daarmee is Samsung terug op de eerste plaats, die het in 2020 ook al bezat. Europese bedrijven doen echter niet onder: vier Europese namen staan in de top 10 van aanvragers. Onder hen Siemens en Volvo Group, die beiden ook prominent gebruik maken van het nieuwe Unitary Patent-systeem.
Dat nieuwe systeem, in 2023 gelanceerd, biedt bedrijven en uitvinders de mogelijkheid om met één aanvraag bescherming te krijgen in 18 EU-landen. In 2024 werd voor ruim 28.000 Europese octrooien een verzoek tot Unitary Patent ingediend, goed voor meer dan een kwart van alle verleende patenten. Bij Europese aanvragers is de populariteit nog groter: bijna 37% koos voor deze route. Vooral kleine bedrijven en universiteiten maken er graag gebruik van – met een uptake van liefst 57,5%. Voor hen betekent het systeem een aanzienlijke vereenvoudiging en kostenbesparing.
Innovatie komt uit brede hoek
Een ander positief signaal uit de cijfers: niet alleen grote corporates zijn innovatief. Bijna een kwart (22%) van de Europese aanvragen kwam van individuele uitvinders of mkb-bedrijven met minder dan 250 medewerkers. Nog eens 7% was afkomstig van universiteiten en onderzoeksinstellingen. Het EPO ondersteunt deze groepen actief, onder meer via verlaagde indieningskosten sinds april 2024.
Ook het aandeel vrouwelijke uitvinders stijgt. In een kwart van alle Europese aanvragen werd minstens één vrouw genoemd als uitvinder. Spanje springt eruit met 42%, gevolgd door België (32%) en Frankrijk (31%).
De Patent Index 2024 is een weerspiegeling van mondiale technologische trends, strategische investeringen en de vitaliteit van het Europese innovatielandschap. Met gerichte steun voor kleinere spelers en een steeds toegankelijker octrooisysteem lijkt de Europese innovatiemotor voorlopig nog lang niet stil te vallen.
