Govert Schilling
Het Europees-Russische ExoMars 2020-project is met ruim twee jaar vertraagd, tot najaar 2022. Om de oorspronkelijke lanceerdatum (eind juli 2020) te halen, zouden belangrijke tests achterwege moeten blijven – een risico dat ruimtevaartorganisatie ESA niet wil lopen.
ExoMars2020 bestaat uit de Russische lander Kazachok (‘kleine kozak’) en de ruim 200 kg zware Europese robotwagen Rosalind Franklin (genoemd naar de Britse mede-ontdekker van DNA), die tot 2 meter onder het Marsoppervlak op zoek gaat naar sporen van leven. De lancering vindt plaats met een Russische Proton M-raket.
Het project heeft vorig jaar veel vertraging opgelopen door problemen met de twee parachutes – een 15 m grote supersone parachute en een 35 m groot subsonisch exemplaar. Tijdens twee tests in de aardatmosfeer scheurden de parachutes kapot.
Volgens ESA’s wetenschappelijk projectleider Jorge Vago is het probleem inmiddels herleid tot een ontwerpfout in de hoezen waarin de parachutes opgevouwen zitten. Nieuwe tests kunnen echter pas in april worden uitgevoerd.
Ook de reisbeperkingen binnen Europa als gevolg van het coronavirus gooien roet in het eten. Rosalind Franklin is uitgebreid getest in Cannes, maar moet nog terug naar Thales Alenia Space in Turijn voor een reparatie aan de scharnieren van de zonnepanelen.
Tot slot zijn er problemen met enkele elektronicamodules aan boord van de Russische lander, en wordt er volgens Vago nog steeds gewerkt aan het valideren van de software voor de ruimtevlucht. ‘ ‘Het schema was extreem strak,’ zegt hij. ‘Er is lange tijd 24/7 gewerkt.’ ESA-topman Jan Wörner noemt het uitstel ‘een enorme teleurstelling’.
Eigenlijk zou de missie al in 2018 van start gaan, twee jaar na de lancering van de Trace Gas Orbiter, die in een baan rond Mars draait en nodig is voor de communicatie van Rosalind Franklin met de aarde. Dat eerste uitstel was mede het gevolg van de crash (in oktober 2016) van de demonstratielander Schiaparelli.
Ruimtevluchten naar Mars kunnen maar eens in de 26 maanden van start gaan, omdat de planeet de juiste positie ten opzichte van de aarde moet hebben. Komende zomer worden wel Marsmissies van de Verenigde Staten, China en de Verenigde Arabische Emiraten gelanceerd.
‘Al eeuwenlang vragen we ons af of er iets leeft of heeft geleefd op Mars,’ zegt Wörner. ‘Voor het antwoord op die vraag moeten we nu nog iets meer geduld hebben.’
