Gerald Schut
De klimaattop in Glasgow zit erop en de vraag hoeveel nu bereikt is, wordt verschillend beantwoord. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) meldde tijdens de top dat de optelsom van de beloftes van alle landen voor het eerst in de geschiedenis een tweederde kans oplevert dat de opwarming in 2100 tot minder dan 2 graden beperkt blijft. Zo is de uitstoot van de 74 landen, die zich een ‘net zero’ doel gesteld hebben, samen nu goed voor driekwart van de wereldwijde CO2-emissies. Dus het gaat ergens over. Maar helaas hebben er van die 74 landen nog slechts een stuk of 10 dit doel ook wettelijk vastgelegd.
Zo zijn doelen voor de lang termijn een stuk vrijblijvender te formuleren dan doelen voor de korte termijn. Claire Stockwell van Climate Analytics zei dan ook tijdens de conferentie: ‘Het is uitstekend als leiders en overheden claimen dat ze een net zero doel hebben, maar als ze geen plannen hebben over hoe daar te geraken en hun doelen voor 2030 tekort schieten voor een ‘net zero’ doel, dan zijn dit soort doelen eerlijk gezegd niet meer dan lippendienst aan echte klimaatinspanningen. Dat is waarom wij vinden dat Glasgow op dit moment een erg groot geloofwaardigheidsprobleem [credibility gap] heeft.’
Er zijn echt wel stapjes vooruit gezet. Landen hebben hun nationale doelen (nationally determined contributions: ndc’s] iets aangescherpt, kolen worden iets eerder uitgefaseerd en meer dan 100 landen, die samen 70% van de wereldeconomie beslaan, hebben toegezegd in de komende 10 jaar de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan met 30% terug te dringen (ook al wordt hier veel dubbel geteld).
Op de voortreffelijke website CarbonBrief zet klimaatwetenschapper Zeke Hausfather de recente rapporten van United Nations Environment Programme (UNEP), Climate Action Tracker (CAT), de International Energy Agency (IEA) en Climate Resource (CR). Ze blijken verrassend eensgezind. Als alleen bestaand in wetten vastgelegd beleid wordt meegenomen ligt de wereld nu op koers voor 2,7 graden opwarming in 2100. Als we de nog niet hard gemaakte doelen voor 2030 meetellen komt de wereld aan het eind van de eeuw op 2,4 graden. En als ook de abstractere en vrijblijvendere ‘net zero’ doelen in de rekenmachine meegaan is de planeet in 2100 1,8 graden opgewarmd.
Zo zijn de vooruitzichten voor de planeet een stuk zonniger dan een jaar of tien geleden toen de wereld op koers leek te liggen voor 4 graden temperatuurstijging. Uit die tijd stamt ook het ongelukkige klimaatscenario RCP 8,5, dat zou leiden tot 4,7 graden temperatuurstijging. Gelukkig is er in de tussentijd een boel gebeurd. Met name zon en wind zijn veel goedkoper geworden. Zo goedkoop, dat ze op veel plekken de voordeligste energiebron zijn geworden. Helaas wordt RCP 8,5 nog steeds in onderzoeken opgevoerd als ‘business as usual’. En die onderzoeken worden daarna krantenkoppen. Maar RCP 8,5 betekent dat de wereldwijde CO2-emissies met een factor drie zouden stijgen en het steenkoolgebruik met een factor 6 à 7. TW-columnist Auke Hoekstra noemt het gebruik van RCP 8,5 ‘klimaatporno’. Het leidt af van waar het echt om gaat en vervuilt het debat, terwijl er al genoeg vervuiling in de wereld is.
