Gerald Schut
De publicatie van een wetenschappelijk artikel heeft gezorgd voor een hete zomer in de wereld van waterstof en ccs. In ‘How green is blue hydrogen?’ berekenen twee Amerikaanse hoogleraren dat door weglekken van methaan blauwe waterstof voor woningverwarming slechter is dan gewoon aardgas in een cv-ketel verbranden en blauwe waterstof nauwelijks emissiereductie oplevert vergeleken bij grijze waterstof. Moet de blauwe waterstof dan maar gelijk bij het grof vuil van het klimaatbeleid nog voor er goed en wel aan begonnen is?
In hun artikel in vakblad Energy Science & Engineering hanteren Robert Howarth (Cornell) en Mark Jacobson (Stanford) als uitgangspunt dat van het gebruikte aardgas voor blauwe waterstof 3,5 % weglekt en dat we de opwarming door methaan over een periode 20 jaar moeten bekijken. In de wetenschappelijke literatuur is een tijdvak 100 jaar tot nu gangbaar, waardoor methaanlekken minder slecht uit een klimaatberekening komen.
Critici noemden bovenstaande aannames volstrekt onrealistisch. Zo is in Noordwest-Europa het weglekpercentage methaan veel lager dan in de Verenigde Staten, waar de afgelopen 15 jaar veel kleine gelukszoekers zich op ‘fracking’ hebben gestort. In Nederland lekt niet 3,5 % weg, maar volgens Shell 0,6 %, terwijl oil majors dat voor 2025 tot 0,2 % willen hebben gereduceerd. TNO bevestigt dat bij Nederlandse aardgaswinning weinig methaan weglekt. Bij weglekpercentages in die orde van grootte is de klimaatwinst van blauwe waterstof vergeleken met grijze waterstof onmiskenbaar aanzienlijk. Howarth en Jacobson wijzen erop dat in de Verenigde Staten analyses van methaanlekken op basis van satellietwaarneming (top down) structureel hoger uitvallen dan op basis van zelfrapportage door de industrie (bottom up).
David Joffe van het Britse Committee on Climate Change reageerde op Twitter: ‘Basically, the paper’s calculations potentially represent a case where blue Hâ‚‚ is done really badly & without any sensible regulations. And then cherry-picked a climate metric to make it look as bad as possible.’ Volgens hem zitten overheden bovendien aan de knoppen: die kunnen eenvoudigweg normen stellen aan het maximale weglekpercentage van aardgas dat voor blauwe waterstof gebruikt wordt en überhaupt eigenlijk aan alle gaswinning in het algemeen. En omdat blauwe waterstof bij de huidige CO2-prijs duurder is dan grijze bestaat er geen gevaar dat vieze blauwe waterstof zomaar in de markt ontstaat.
Matteo Romano, hoogleraar energiesystemen aan de Politecnico van Milaan wijst in een kritische bespreking op een ontwerp voor het IEA, waarbij dankzij warmteterugwinning helemaal geen externe energiebron nodig is voor de afvang van CO2.
Hierboven de door Matteo Romano herberekende uitkomsten.
Dat Howarth en Jacobson het gebruik van blauwe waterstof vergelijken met het gebruik van aardgas voor woningverwarming is opmerkelijk. Dat is nu niet bepaald de toepassing van waterstof die bovenaan de waterstofladder staat. Het gebruik van waterstof als feedstock in de industrie is daarentegen onvermijdelijk. Om alleen al het huidige Nederlandse (grijze) waterstofgebruik van 180 PJ met elektrolyse op te wekken, zou het vermogen van de 2030 geplande windparken op zee meer dan moeten verdubbelen. Zolang er nog niet genoeg groene stroom voorhanden is, blijft het verstandig om de CO2, die bij de productie van die grijze waterstof af te vangen. Zelfs in de berekeningen van Jacobson en Howarth zet dat zoden aan de dijk.
Dat er juist nu een controverse rond blauwe waterstof ontstaat is geen toeval. In de VS en het VK staat de overheid op het punt om subsidieregelingen voor zowel groene als blauwe waterstof in te stellen. De berekening van Jacobson en Howarth laat zien dat het belangrijk is om de klimaatvoetafdruk van aardgas mee te nemen. Dat geld dus ook als Europa aardgas gaat importeren uit landen met meer weglek als Rusland en de VS. Of daar nu blauwe waterstof van gemaakt wordt of niet.
