Gerald Schut
Curaçao ligt net voor de kust van Venezuela vlakbij de evenaar. Het Caraïbische eiland lijkt bij uitstek geschikt voor de opwekking van zonne-energie en toch liggen er nauwelijks zonnepanelen op de daken, constateert tech-journalist Jeroen Horlings verrast. Hoe komt dat, vraagt hij zich af.
Volgens globalsolaratlas.info wekt een zonnepaneel op een dak in Curaçao 1,75 keer zoveel elektriciteit op als datzelfde zonnepaneel op een Nederlands dak. Op 12,7 graden noorderbreedte heeft Curaçao bovendien nauwelijks last van een seizoenseffect. Vergelijk dat met Nederland, waar een zonnepaneel in juni ruim tien keer meer stroom opwekt dan in december, terwijl ons energieverbruik in de winter juist hoger ligt.
Kortom, Curaçao heeft met veel zonuren, die regelmatig over het jaar verdeeld zijn ideale condities voor grootschalige uitrol van pv-panelen, schrijft Horlings, die eerder in TW onder meer aan het woord was over alle praktische kanten van elektrische auto’s, in een blog. Maar tot zijn verbazing zag Horlings er nauwelijks huizen met zonnepanelen. ‘Een enkel huis met een paar panelen,’ vertelt hij telefonisch. Dat heeft met zwabberend beleid te maken, ontdekte hij.
Op Curaçao is elektriciteit duur: omgerekend € 0,33/kWh. Die hoge stroomprijs in combinatie met een salderingsregeling maakte zonnepanelen op het eiland erg aantrekkelijk, tot op 1 januari 2015 de salderingsregeling plotseling werd afgeschaft, vertelt Horlings. Die werd vervangen door een terugleververgoeding van ongeveer de helft, in combinatie met een zonnetaks van omgerekend € 8/kWp per maand. Volgens lokale bewoners was het een genadeloze doodsteek voor de zonnepanelenbranche op het eiland. ‘Installateurs en verkopers van zonnepanelen gingen failliet, waardoor mensen die al zonnepanelen hadden geen service meer kregen voor hun installatie,’ vertelt Horlings. Naar verluidt waren er zelfs mensen die hun zonnepanelen weer van hun daken schroefden. Boze tongen beweren dat de lokale energieleverancier Aqualectra de voordelen van zonne-energie voor zichzelf wilde houden: de monopolist begon zelf wel met initiatieven voor zonnepanelen op daken op scholen en zonneweides.
‘Het is tekenend voor de stand van de energietransitie op Curaçao, dat je nog overal dieselgeneratoren ziet,’ aldus Horlings. Bijvoorbeeld bij een van de vele baaien in het Noorden, die niet aangesloten zijn op het stroomnet. Terwijl een strandtent daar alleen overdag open is. ‘Die zou makkelijk op zonnepanelen kunnen draaien, eventueel met een kleine thuisbatterij erbij.’ Als Jeroen Horlings zelf op Curaçao zou wonen, wist hij het wel. Hij zou onmiddellijk een combinatie van zonnepanelen en thuisbatterij aanschaffen. ‘s Nachts is airconditioning namelijk onontbeerlijk vanwege de hoge temperaturen. Je kunt dus iedere dag je thuisbatterij opnieuw opladen en door de hoge stroomprijs verdien je investering snel terug. Voor de lokale bevolking is dat vaak niet haalbaar; de lonen liggen er veel lager.
In veel andere landen met goede condities voor zonnepanelen, blijven de investeringen net als Curaçao ook achter. Martien Visser, lector aan de Hanze Hogeschool, wijst erop dat in tegenstelling tot het eiland Curaçao de consumentenprijzen van energie in warme, arme landen laag liggen, waardoor zonnepanelen minder snel terugverdiend zijn dan in Nederland, waar meer dan driekwart van de elektriciteitsprijs uit belastingen bestaat en een riante salderingsregeling zonnepanelen aantrekkelijk maakt, ondanks onze suboptimale meteorologische condities. Zo kan het dat Nederland wereldwijd achter Australië en Duitsland op nummer 3 staat qua PV-vermogen in Wp per capita.
Horlings wijst op het belang van voorspelbaar beleid. Zelfs als Curaçao nu opnieuw een heel aantrekkelijke regeling zou invoeren, zullen mensen aarzelen. ‘Ze zijn kopschuw geworden door zwabberend beleid van een onbetrouwbare overheid, die de regels tijdens de wedstrijd verandert.’
