Jan Spoelstra
De roep om technisch personeel op mbo- en hbo-niveau lijkt alleen maar groter te worden. Al jaren kiezen te weinig scholieren voor technische vervolgopleidingen. En dat is merkwaardig in een tijd waarin hightech elektronica, Elon Musk met zijn fraaie technologische producten en toenemende digitalisering steeds meer tot de verbeelding spreken.
Zo bezocht ik, kort voor de persconferentie en nieuwe coronamaatregelen van 12 november, de maritieme vakbeurs Europort in Ahoy Rotterdam. Na een flinke periode waarin nauwelijks fysieke, zakelijke vakbeurzen georganiseerd werden, was het heel fijn om weer langs stands van scheepswerven en hun toeleveranciers te trekken, informatie te vergaren en ideeën op te doen voor komende artikelen.
Wat opviel is dat praktisch alle bedrijven die ik sprak te kampen hebben met onvoldoende technisch geschoold personeel dat van onze opleidingen zou moeten komen. Bedrijven strijden om een beperkt aantal stagiairs met technische achtergrond en zelfs de kleinere maritieme maakbedrijven starten een eigen bedrijfsschool waar ze mensen opleiden en bij- of omscholen. ‘Iedereen lijkt vlogger te willen worden en dure auto’s, make-up of kleding te willen promoten’, hoorde ik op de stand van Scheepswerf Kooiman die net een plug-in hybride patrouilleboot heeft opgeleverd aan de haven van Antwerpen.
Aan de andere kant zie je dat alles wat bij jongeren tot de verbeelding spreekt in de basis komt door technologische ontwikkeling. Online muziek- en video-streaming kan alleen met datacenters en mensen die servers bouwen en onderhouden. Het toekomstbeeld van Greta Thunberg kan alleen gerealiseerd worden met voldoende technici en kennis van energiesystemen. En de beste mobieltjes kun je alleen maken met de machines van onze grote chipmachinebouwers.
Op Europort stond een formule 1 simulator. ‘Om jongeren aan te spreken,’ werd op de betreffende stand van maritieme systeem integrator Alewijnse gezegd. Bezoekers raakten inderdaad gefascineerd door de bochten op de verschillende F1 circuits, de levensechte graphics en realistische besturing. Maar hoe werkt die technologie die dit soort e-sports mogelijk maakt? En wil je daar geen rol in spelen? Wil je dat niet mogelijk maken?
De reden dat die conversie ontbreekt, zit hem voor een deel in het ongrijpbare van die technologie tegenwoordig. Bijna niemand weet hoe een stuurbeweging op die simulator via elektronica, uiteindelijk tot schakelende transistors in de rekenchips leidt, en hoe daar weer een pixel op een scherm van gemaakt wordt. Geen beginnen aan, zelfs goed opgeleide volwassenen kennen alleen maar de concepten. Het is als mijn dochter van vier, die zich ook nog niet afvraagt hoe het digibord op school werkt, maar uitstekend in staat is om met stoepkrijt onze straat te versieren en weet hoe een ouderwets schoolbord werkt. Misschien moeten we toch iets meer lowtech om ons heen verzamelen, die je kunt begrijpen, zodat fascinatie voor hoe dingen werken weer terugkomt.
