De energietransitie vormt een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Nederland streeft ernaar om in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn, en daarvoor zijn duurzame energiebronnen zoals zon en wind cruciaal. Echter, de wisselvalligheid van deze energiebronnen – afhankelijk van weersomstandigheden en tijdstippen – zorgt voor een uitdaging in de betrouwbaarheid van onze energievoorziening. Een innovatief project, geleid door onderzoekers van hogeschool Saxion, biedt nu een mogelijke oplossing: lokale waterstofproductie.
Onder de naam HYGENESYS hebben onderzoekers, bedrijven, partners en studenten gezamenlijk een nieuw elektrolysesysteem ontwikkeld. Dit systeem, dat wind- en zonne-energie benut om waterstof te produceren, biedt een oplossing voor de steeds vaker voorkomende netcongestie. Het basisidee is simpel: op momenten dat er een overschot aan duurzame energie is, wordt deze energie gebruikt om waterstof te produceren. De waterstof wordt vervolgens opgeslagen en kan, wanneer nodig, weer worden omgezet in elektriciteit. Hierdoor ontstaat er een stabielere energievoorziening, die niet afhankelijk is van het moment waarop de energie wordt opgewekt.
Volgens Benno Aalderink, associate lector Waterstoftechnologie en applicaties bij hogeschool Saxion, is dit een essentiële stap richting de klimaatdoelen: “We moeten af van de grootschalige, centrale productie van groene waterstof en juist inzetten op decentrale, lokale productie. Dit maakt het mogelijk om de druk op het overbelaste stroomnet te verlichten en tegelijkertijd de energievoorziening duurzamer te maken.”
Waterstof: opslag en transport zonder netbelasting
Waterstof biedt een unieke kans in de energietransitie omdat het zowel een middel is om energie op te slaan als te transporteren. Wanneer er bijvoorbeeld een piek is in de opwekking van zonne-energie, kan dit overschot worden omgezet in waterstof. Op momenten dat de zon niet schijnt of de wind niet waait, kan deze waterstof weer worden omgezet in elektriciteit. Dit vermindert niet alleen de belasting op het elektriciteitsnet, maar zorgt er ook voor dat er altijd voldoende energie beschikbaar is, ongeacht de weersomstandigheden.
Daarnaast heeft waterstof een voordeel op het gebied van transport. Waterstof kan relatief eenvoudig worden verplaatst via pijpleidingen, waaronder bestaande gasleidingen die geschikt gemaakt kunnen worden voor waterstof. Dit betekent dat grote hoeveelheden energie over lange afstanden kunnen worden getransporteerd zonder het stroomnet extra te belasten.
Van theorie naar praktijk: decentrale elektrolysesystemen
Hoewel waterstof als energieopslagmiddel steeds meer aandacht krijgt, is de ontwikkeling van decentrale elektrolysesystemen nog in de kinderschoenen. Het HYGENESYS-project speelt hierop in door expertise op te bouwen en studenten te betrekken bij het onderzoek, zodat zij voorbereid zijn op een toekomst waarin waterstof een steeds belangrijkere rol gaat spelen.
Het uiteindelijke doel van het project is het opzetten van een werkend waterstofproductiesysteem in de H2Hub in Twente. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de toepassingen van decentrale waterstof in industriële omgevingen. In de toekomst zal zelfs worden gekeken naar residentiële toepassingen, wat zou kunnen betekenen dat huishoudens hun eigen waterstof gaan produceren en gebruiken.
Samenwerking als drijvende kracht achter innovatie
Het succes van het HYGENESYS-project is grotendeels te danken aan de samenwerking tussen verschillende partijen. Hogeschool Saxion werkt samen met bedrijven zoals Boessenkool, Demcon, en VDL Energy Systems, evenals onderwijsinstellingen zoals de Universiteit Twente en het ROC van Twente. Deze multidisciplinaire aanpak zorgt ervoor dat verschillende expertisegebieden samenkomen, wat leidt tot innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van de energietransitie.
Door deze brede samenwerking is er niet alleen vooruitgang geboekt op technisch vlak, maar is er ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van toekomstige werknemers die een cruciale rol zullen spelen in de waterstofeconomie.
Het HYGENESYS-project is een belangrijke stap in de richting van een duurzame toekomst. Door lokale waterstofproductie mogelijk te maken, wordt niet alleen het elektriciteitsnet ontlast, maar wordt ook een stabielere energievoorziening gerealiseerd. De decentrale aanpak kan op termijn een essentiële bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelen voor 2050.
