Japanse come-back in R&D

Teake Zuidema

Japanse bedrijven verbeteren hun patentenportfolio’s meer dan de Amerikaanse en Europese bedrijven dat doen.

Amerikaanse bedrijven hebben het hardst gesnoeid in hun R&D-uitgaven.

 

Het Amerikaanse tijdschrift IEEE Spectrum publiceerde deze maand zijn Patent Power Scorecard, waarin de R&D van 320 internationale bedrijven wordt beoordeeld aan de hand van patenten die de bedrijven in hun portfolios hebben. ‘Het gaat daarbij niet alleen om kwantiteit, maar vooral om de kwaliteit van de patenten’, verduidelijkt Anthony Breitzman, een van de samenstellers van de lijst. Patenten scoren hoog wanneer ze leiden tot nieuwe producten en wanneer ze vaak geciteerd worden in andere patentaanvragen.

 

In vergelijking met de vorige lijst (uit 2007) is het aantal Japanse bedrijven in de top-320 toegenomen van 45 (14 procent) tot 65 (20 procent). ‘Japan maakt een come-back als een leider in innovatie’, zegt Breizman. De Japanse opmars is het meest opvallend in de categorieën elektronica (7 Japanse bedrijven in de top-10 zijn Japans), autoindustrie (7 Japanse bedrijven in de top-10) en halfgeleiderapparatuur (2 van de top-3 zijn Japans).

 

De Japanse opmars is vooral te verklaren met de relatief mindere waarde van de portfolios van de Amerikaanse bedrijven. In vergelijking met de Scorecard van 2007 liep het aantal Amerikaanse bedrijven in de top-320 terug van 202 (63 procent) naar 173 (54 procent). Volgens de analyse van IEEE ondervindt de Amerikaanse R&D de meeste last van de economische crisis. Door de bezuiniging op de R&D-budgetten was 2008 het eerste jaar sinds 1996 waarin het aantal Amerikaanse patentaanvragen niet groeide.

 

Pascal Levensohn, directeur van venture capital firm Levensohn Venture Partners, noemt het stagneren van de Amerikaanse R&D zeer verontrustend omdat innovatie de kurk is waar de Amerikaanse economie op drijft. ‘Die innovatie is al in het gedrang gekomen omdat de Amerikaanse R&D te weinig gericht is op fundamenteel onderzoek’, aldus Levensohn. ‘Terwijl de internationale concurrentie sterker is dan ooit, dalen in de VS de R&D-uitgaven als percentage van het BNP. In de huidige crisis is de beschikbaarheid van durfkapitaal voor geavanceerde R&D helemaal beperkt.’

 

Het percentage Europese bedrijven in de top-320 van IEEE Spectrum bleef constant op 16 procent. De patentenportfolio’s van zes Nederlandse bedrijven zijn goed voor een vermelding in de top-320. EADS NV staat op plaats vijf in de categorie Aerospace en Defensie. LyondellBasell Industries en DSM staan respectievelijk op plaats 2 en 18 in de chemie; Philips Electronics staat op 18 in de elektronica; ASM International en ASML Holding staan respectievelijk op plaats 8 en 9 in de categorie halfgeleiderapparatuur.

 

De overheidsinstanties met de meeste en beste patenten zitten voornamelijk in defensiesector. Volgens IEEE Spectrum levert de R&D van de Amerikaanse marine de meest waardevolle patenten op. Ook de Amerikaanse ministeries van defensie, energie, landbouw en gezondheidszorg staan in de top-10. Ook de academische R&D wordt gedomineerd door de VS. Slechts twee niet-Amerikaanse universiteiten, die van Oxford en het Koreaanse Pohang, staan in de top twintig.