Thomas van de Sandt
PowerMatching City, een proef met 25 woningen in de Groningse wijk Hoogkerk, heeft aangetoond dat het mogelijk is een slim elektriciteitsnet in te richten, met een bijbehorend marktmodel. Daarbij blijft het comfort voor de gebruiker op hetzelfde niveau, concludeerde Pier Nabuurs, voormalig topman van Kema, tijdens een bijeenkomst op 19 mei in Amsterdam.
Kema heeft de leiding in de proef, die ruim een jaar geleden van start ging. Volgens Nabuurs gaat het om de meest vooruitstrevende proef met slimme netwerken (smart grids) ter wereld. ‘Het is de enige waar alle onderdelen aan elkaar verbonden zijn.’
In Hoogkerk zijn 25 woningen voorzien van onder andere HRe-ketels (die naast warm water ook energie leveren) en hybride warmtepompen (een combinatie van een HR-ketel en een elektrisch apparaat dat warmte uit de omgeving onttrekt). In het netwerk zijn ook windmolens, pv-panelen en elektrische auto’s opgenomen.
Het smart grid is erop gericht de energievraag in de huishoudens het energieaanbod van alle opwekkers te laten volgen, in plaats van andersom. Hiervoor zijn de woningen voorzien van slimme meters en regeltechniek op de huishoudelijke apparatuur en een adsl-verbinding naar een centrale server. Deze bepaalt vraag en aanbod van elektriciteit in de tijd en stuurt daarmee de apparatuur thuis aan. Zo kan het bijvoorbeeld dat de elektrische auto’s gaan opladen als de wind ’s nachts opsteekt en de windmolens meer elektriciteit opleveren, of dat niet alle wasmachines in de wijk tegelijkertijd draaien.
Een onbalans tussen de verwachte en de daadwerkelijke prijs wordt opgevangen door de HRe-ketels en de warmtepompen. Als de prijs lager is dan voorspeld (bijvoorbeeld door meer opbrengst van de zonnepanelen), gaan de warmtepompen aan om de ketel met water te verwarmen. Als de prijs juist hoger is, gaan de HRe-ketels draaien. Het systeem werkt ook om capaciteitsproblemen op te lossen, aldus Nabuurs. ‘Als de druk op het systeem te hoog is, wordt de prijs op het lokale niveau verhoogd, waarmee het kopen van elektriciteit een halt wordt toegeroepen en de piek verdwijnt.’
Aangezien het systeem wordt geregeld aan de hand van de elektriciteitsprijs, zou in de zomer nog wel eens warmte over kunnen blijven, geeft ook Nabuurs toe. ‘Dat zou een effect kunnen zijn, maar ook in de zomer is warm water nodig, voor de kraan en de douche.’
Na een succesvolle demonstratie in het eerste jaar, gaat de proef nu de tweede fase in. Hierbij richten de onderzoekers zich op de integratie van het marktmodel in de reguliere energiemarktprocessen zoals bij de verrekening en facturatie.
