Gerald Schut
Vorige week gebeurde waar TW al enkele malen voor pleitte: het gaat over kernenergie. Of er nu heel hard nagedacht wordt is de vraag, getuige het tijdstip waarop VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff zijn voorstel deed: een etmaal nadat komiek Arjen Lubach een pleidooi voor kerncentrales hield. Vijf dagen ná de bespreking van het klimaatbeleid in de Tweede Kamer; die bespreking, dát was het moment geweest om er serieus over te praten.
Zoals bij meer gepolariseerde onderwerpen is het lastig om helder te krijgen waar voor- en tegenstanders het over eens zijn, zeker voor wie het debat nieuw is. Beide kampen lijken selectief en soms misleidend in de onderzoeken te winkelen. Zo maakt voorvechter Michael Shellenberger steeds opnieuw de oneerlijke vergelijking tussen de Franse en Duitse stroomprijs om aan te tonen hoe goedkoop kernenergie is. Daarbij gaat hij er aan voorbij dat die Franse stroom grotendeels opgewekt wordt door destijds goedkope kerncentrales, die tegenwoordig door aangescherpte veiligheidsnormen niet meer gebouwd zouden mogen worden. En hij vergeet gemakshalve dat de Franse overheid nog een strop van ruim € 50 miljard boven het hoofd hangt voor de ontmanteling van de centrales, die in het komende decennium massaal de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. De EU schat dat de ontmanteling € 74 miljard gaat kosten, terwijl Frankrijk er slechts € 23 miljard voor opzij heeft gezet.
Aan de andere kant hebben Shellenberger en de zijnen een belangrijk punt als ze stellen dat we de bewoners van Indiase sloppenwijken en Afrikaanse dorpjes een riantere levensstijl niet kunnen en mogen ontzeggen. Daarmee zijn die paar ultra-energiezuinige scenario’s van het IPCC zonder kernenergie gelijk van tafel en wordt de vraag niet óf we kernenergie nodig hebben, maar hoeveel. Het recente MIT-onderzoek The Future of Nuclear Energy in a Carbon-Constrained World stelt dat koolstofvrije elektriciteit zonder atoomstroom vier à vijf keer zo duur zou worden. Volgens de onderzoekers zullen kerncentrales trouwens verrassend genoeg niet zozeer goedkoper worden door nieuwe reactor-technologieën als wel door banale bouwplaatsverbeteringen en modulair bouwen.
‘Ja, we hebben wereldwijd meer kernenergie nodig in de strijd tegen klimaatverandering’, zegt Martien Visser van de Hanze Hogeschool, die ik verderop in dit nummer interview. ‘Maar niet in Nederland.’ In Nederland blijven er voor kerncentrales door de 70 % zon en wind die we in 2030 willen hebben zo weinig draaiuren over (ongeveer de helft van de tijd) dat zo’n centrale niet rendabel is. Dat klinkt verstandig. Tegelijk vereist inzet op louter zon en wind opslagtechnieken die nu nog niet bestaan; dat is een visionaire gok. Tegenstanders beweren dan weer dat de kans op een full blown kernramp structureel te laag wordt ingeschat. Voorlopig stem ik nog heel even blanco, maar ik besef dat ik – net als iedereen eigenlijk – er niet al te lang meer over na mag denken. We besluiten nu hoeveel kernenergie we over 20 jaar hebben.
