Koude oorlog onderzee: De EU wil wereldwijd investeren in ‘kabelprojecten van Europees belang’

Europese functionarissen hebben alarm geslagen over de afhankelijkheid van het blok van bestaande onderzeese internetinfrastructuur. De uitvoerende macht van de Europese Unie wil helpen investeren in “kabelprojecten van Europees belang” die haar afhankelijkheid van te weinig onderzeese internetverbindingen zou verminderen en haar minder kwetsbaar zouden maken voor sabotage.

Onderzeese kabels zijn goed voor het grootste deel van het internetverkeer in de wereld, maar naarmate de bezorgdheid over kwaadwillende actoren die de internetinfrastructuur verlammen of verstoren toeneemt, heeft de Europese Unie een aantal van haar eigen projecten lopen, ondersteund door een verborgen politieke dynamiek.

De Europese Commissie zal naar verwachting begin 2024 komen met een nieuwe strategie om de Europese telecomsector en internetinfrastructuur te stimuleren. Het zal de basis leggen voor een nieuwe “Wet op digitale netwerken” per 2025, aangekondigd door commissaris voor de interne markt Thierry Breton.

De Commissie wil via twee lijnen investeren: ten eerste in een “EuroRing” van kabels als ruggengraat voor Europa’s eigen internetverkeer. Ten tweede in een ‘Global Ring’ van ‘strategische internationale wereldwijde gateway-verbindingen’. Vooral deze Global Ring van verbindingen heeft niet alleen een informatie dimensie maar ook geopolitieke achtergronden. Lidstaten hebben hun eigen motivaties om bepaalde gateways te faciliteren of juist niet.

Deze geopolitieke dimensie van transcontinentale kabels raakt onvermijdelijk verweven met commerciële belangen, omdat het uitrollen van internetkabels voor duizenden kilometers duur is en Big Tech-bedrijven steeds meer het spel zijn ingegaan met hun eigen projecten. In Europa is het waarborgen van de veerkracht van onderzeese kritieke infrastructuur een gevoelig onderwerp sinds de sabotage van de Nord Stream-pijpleiding vorig jaar september. Eurocommissaris Thierry Breton heeft sindsdien een agenda voor veilige connectiviteit doorgevoerd die een diversificatie van internetverbindingen en satellietcommunicatie combineert. De manier waarop de uitvoerende macht van de EU dergelijke projecten heeft geselecteerd en ontworpen, heeft sommige Europese landen echter geërgerd, die hun eigen agenda’s en bedrijven willen doordrukken.