LNG of Russisch gas?
foto: LNG terminal in Polen (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling)]
Om LNG een veel groter structureel aandeel in de Europese gasmix te laten innemen, is waarschijnlijk extra importinfrastructuur nodig. Zoals de vernieuwde plannen voor Duitse importterminals. Uitbreiding van bestaande LNG-terminals is een andere optie.
De terminals van Dutch Gate en Belgisch Zeebrugge moeten tegen 2024 worden uitgebreid en de Poolse terminal in 2023. Maar geen van deze opties geeft een onmiddellijke oplossing voor het groot tekort aan gas. Meer capaciteit leidt niet noodzakelijkerwijs tot meer aanbod. Een groot deel van het LNG dat naar Europa wordt geleverd, wordt op flexibele basis geleverd en zal naar andere delen van de wereld stromen, tenzij de Europese prijzen aantrekkelijk zijn.
Een manier om dit te omzeilen is het ondertekenen van contracten die grote leveranties van LNG zouden garanderen. Maar dit kan prijsopdrijvend werken en de flexibiliteit van kopers beperken wanneer de Europese vraag naar gas weer daalt. Dit alles zonder rekening te houden met de grote rol die Russisch LNG in Europa is gaan spelen naast Russisch pijpgas.
Europa’s LNG-aandeel
Het aandeel van LNG in de Europese gasleveringsmix fluctueerde de afgelopen jaren sterk, soms zelfs zeven procent, maar bereikte in januari 2022 een recordhoogte van 32 procent. De Europese LNG-import bereikte in januari 2022 een recordhoogte van 9,53 miljoen ton, volgens gegevens van ICIS LNG Edge.
De Europese LNG-import van februari (vanaf 28 februari) is nu de op een na hoogste ooit in een maand, met 8,14 miljoen ton.
Terminal capaciteit
Op het eerste gezicht is er voldoende capaciteit beschikbaar om meer LNG naar Europa te brengen. De productiebezetting van europese LNG-terminals, exclusief Turkije, bedraagt volgens ICIS LNG Edge 67 procent over het jaar tot nu toe. Hoewel dit ver onder de maximale bezetting ligt, is het sterk gestegen ten opzichte van het laatste 12-maandsgemiddelde van 49 procent.
Met lagere volumes Russische pijpgas in de afgelopen maanden en hoge Europese gasprijzen is er meer LNG naar Europese terminals gekomen, vooral uit de VS. De totale operationele Europese LNG-importcapaciteit bedraagt iets meer dan 156 mtpa (million tons per annum), wat overeenkomt met 13 miljoen ton per maand – bijna 3,5 miljoen ton (of 36 procent) meer dan in januari werd geleverd.
Een bezettingsgraad van 100 procent LNG-terminals zou het aandeel van LNG op 40 procent van de Europese gasleveringsmix van januari hebben gebracht, als het overige aanbod ongewijzigd was gebleven.
Met andere woorden, zelfs op maximale bezettingsniveaus zou het niet in de buurt komen van het vervangen van het Russische pijpgasaandeel. Maar 100 procent gebruik zal nooit worden bereikt. Verschillende belangrijke importterminals in Noordwest-Europa draaien dit jaar tot nu toe al op maximale capaciteit. Deze bestaan uit de Nederlandse Gate, Franse Montoir, Belgische Zeebrugge en UK Dragon terminals.
De landen die meer LNG zouden kunnen binnenhalen, zijn in veel gevallen niet goed verbonden met de bredere Europese gasmarkt, wat het voordeel van extra LNG-invoer zou beperken. Vijf van de terminals met de laagste bezettingsgraad dit jaar bevinden zich in Spanje, dat de grootste LNG-importcapaciteit van Europa heeft. Spanje mag alleen pijpleidinggas naar Frankrijk exporteren. Spanje kan dagelijks maximaal 20 miljoen kubieke meter naar Frankrijk versturen. Dat komt overeen met de dagelijkse maximale productie van slechts één LNG-terminal. Spaans LNG heeft dus geen belangrijke route naar de grotere gasvraag vanuit Noordwest-Europa. Spanje zou echter meer LNG ‘in de tank’ kunnen houden, die vervolgens kan worden herladen en naar andere terminals in Europa kan worden gebracht.
Russisch LNG
Na de opstart van de Yamal LNG-exportfabriek in 2017 heeft Rusland nu een groter aandeel in de LNG-importcijfers. In 2021 was Russisch LNG de op twee na grootste leverancier in Europa, na de VS en Qatar. Iets meer dan 18 procent van het Europese LNG werd in 2021 geleverd vanuit Yamal. Hoewel de Russische gasvolumes via pijpleidingen zijn gedaald, is dit in feite gecompenseerd door de sterke groei van Russisch LNG. Dit benadrukt nogmaals de mate waarin Russische energie is ingebed in de Europese markt.
Yamal LNG is voor het grootste deel in handen van het Russische Novatek. Daarnaast hebben het Franse Total Energies, het Chinese CNPC en het Silk Road Fund ook aandelen.
Figuur 1. Oorsprong van Europees gas
Qatar zal zijn LNG-productie in de komende jaren sterk uitbreiden en nieuwe projecten zullen naar verwachting de Amerikaanse LNG-productie stimuleren, maar de wereldwijde groei van de LNG-productie is beperkt in de komende twee tot drie jaar.
TW in samenwerking met Global LNG bij ICIS.
