Thomas van de Sandt
Een nieuw unitair octrooi voor Europa, een daaraan gekoppeld Unified Patent Court en steeds meer initiatieven voor open innovatie: volgens de sprekers op het Benelux IP Congres op 26 april in Rotterdam, oud-minister Maxime Verhagen voorop, is er geen reden tot negativisme in ‘Nederland, maakland’. Tegelijkertijd ging het echter over aloude bedreigingen voor innovatie, zoals een verdeeld Europa, kortzichtige uitvinders, hebzuchtige bedrijven en te snel veranderende bedrijfs- en overheidsstrategieën.
Een nieuw unitair octrooi voor Europa, een daaraan gekoppeld Unified Patent Court en steeds meer initiatieven voor open innovatie: volgens de sprekers op het Benelux IP Congres op 26 april in Rotterdam, oud-minister Maxime Verhagen voorop, is er geen reden tot negativisme in ‘Nederland, maakland’. Tegelijkertijd ging het echter over aloude bedreigingen voor innovatie, zoals een verdeeld Europa, kortzichtige uitvinders, hebzuchtige bedrijven en te snel veranderende bedrijfs- en overheidsstrategieën.
Merken- en octrooibureau Arnold + Siedsma organiseerde het congres op het voormalig passagiers- en cruiseschip ss Rotterdam ter ere van de World Intellectual Property Day, een dag die moet uitdragen dat intellectueel eigendom vaak aan de basis ligt van innovatie, creativiteit en ondernemerschap.
Het nieuws – of eigenlijk non-nieuws – tijdens het congres gaat over het unitair octrooi. Wanneer dit nieuwe Europese octrooi wordt ingevoerd is nog altijd onbekend,zegt de Belgische advocaat Pieter Callens, mede-auteur van een boek over dit onderwerp. ‘Een realistische timing is 2015’, stelde hij.
Het unitair octrooi moet een deel van de bureaucratische rompslomp oplossen die aan het huidige Europees octrooi kleven. Het is één titel die geldig is voor 25 lidstaten (Spanje en Italië doen niet mee) en hoeft maar in twee talen te worden gepubliceerd, waardoor het voor de indienende bedrijven behoorlijk aan vertaalkosten scheelt. Nieuw is ook het Unified Patent Court, dat uitspraken kan doen die voor alle participerende lidstaten geldig zijn.
Of het unitair octrooi het systeem voor het beschermen van intellectueel eigendom ook daadwerkelijk simpeler maakt, is na het verhaal van Callens nog zeer de vraag. Door Europese gevoeligheden is het Unified Patent Court lang niet zo centraal als het qua naam lijkt, voor de talen waarin het octrooi moet verschijnen of rechtszaken moeten worden gevoerd zijn duizend en één regels en voor bedrijven zijn ingewikkelde constructies mogelijk met onder andere opt-outs en opt-ins.
Voor de niet-juristen in de zaal is het even wat zware kost, maar voor de rest van de dag gaat het slechts zijdelings over octrooivraagstukken en is het congres meer een ode aan de Nederlandse maakindustrie. Want die maakindustrie heeft ten onrechte het imago op sterven na dood te zijn, zo bepleit hoofdspreker drs. Maxime Verhagen. ‘In werkelijkheid zorgt de industrie voor bijna een derde van het nationaal inkomen. We zijn een echt maakland’, aldus de aanstaand voorzitter van Bouwend Nederland.
Ter illustratie noemt hij de autofabriek van NedCar in Born. Nadat Mitshibishi zich hieruit terugtrok, leek de fabriek te moeten sluiten. Door een deal van VDL, dat NedCar overnam, met BMW gaat de fabriek nu echter Mini’s produceren en kunnen alle 1.500 medewerkers hun baan behouden Geen slecht resultaat, aldus Verhagen, die zelf als minister van EL&I bij de deal betrokken was.
Tijdens zijn betoog blijft Verhagen op de oppervlakte over het omstreden topsectorenbeleid, dat onder zijn leiding is opgezet. Wel houdt hij vast aan het principe dat aan dit beleid ten grondslag ligt. ‘Ik geloof sterk in de kracht van samenwerking tussen bedrijven en universiteiten. Belangrijk daarbij is dat geen van beide een gesloten burcht blijven. Om tot nieuwe producten te komen is open innovatie eigenlijk veel belangrijker dan de bescherming van intellectueel eigendom.’
Verhagen kan hierbij op veel steun rekenen van de andere sprekers. Dr.ir. Carlo van de Weijer, vice-president business development traffic solutions bij TomTom en daarnaast verbonden aan de TU Eindhoven, prijst onder meer de nieuwe automotive campus in Helmond, waarbinnen bedrijven en kennisinstellingen samenwerken om nieuwe technieken te ontwikkelen en te testen.
Ook dr. Jan Van der Eijk, de eerste Chief Technology Officer van Shell, gelooft in de kracht van open innovatie, maar hij plaatst er als enige ook vraagtekens bij. ‘Ik heb in mijn periode bij Shell bij veel gesprekken gezeten over hoe de verschillende partners het intellectueel eigendom wilden regelen en dat had altijd iets ongemakkelijks. Naar mijn idee ging het dan wel heel veel over "mijn risico’s" en "mijn baten" en weinig over gemeenschappelijk iets ontwikkelen.’
Toch zegt ook hij op de vraag uit het publiek om tips voor het ontwikkelen en vermarkten van innovatieve technologiën: ‘Doe het samen’. Uiteindelijk toch het thema van de dag.
