Magnetisch vanghek wint spoorprijs

Christian Jongeneel

Een systeem om spoorarbeiders te beschermen tegen passerende treinen van het Venlose bedrijf RSS is de winnaar van de Rail-Tech 2011 Innovation Award.

Een paar stokken tussen de sporen om het veilige werkgebied af te bakenen van voorbijrazende treinen is al lang passé. Tegenwoordig worden hekken met vaste afmetingen vastgeklemd aan het spoor, zodat de veilige strook overal even breed is. De meeste systemen werken met mechanische klemmen. Vastmaken en weer loshalen daarvan is een tijdrovende klus. RSS lost dat op door het hekwerk met magneten aan de spoorstaven vast te klikken.

 

Tijdens de internationale Rail-Tech beurs, eind maart in Amersfoort, won het systeem de Rail-Tech 2011 Innovation Award. De jury onder leiding van de Oostenrijkse hoogleraar prof.dr. Klaus Riessberger roemde het systeem als voorbeeld van een ogenschijnlijk eenvoudig ontwerp waaraan niettemin veel denkwerk ten grondslag ligt. ‘Het is niet eenvoudig om, zoals in dit geval, een afweging te maken tussen hightech en lowtech, tussen marktrijp en theoretisch concept’, aldus Riessberger. ‘Niettemin hebben we keuze moeten maken. We hebben het gezocht in de veiligheid op en rond het spoor, omdat dit op alle niveaus prioriteit nummer één is.’

 

De prijs werd in ontvangst genomen door directeur Ger Biesbrouck van RSS. Naar eigen zeggen bedacht hij drie jaar geleden op een terras dat hekwerk ook magnetisch vastgemaakt kan worden aan het spoor. ‘Iedereen moest erg lachen om het idee. Maar na tweeënhalf jaar ontwikkelwerk hebben we een goed product, dat van alle keuringsinstanties groen licht heeft gekregen. Binnenkort hopen we met de productie te beginnen.’

 

Slimmigheid

De ontwikkeltijd ging vooral zitten in het oplossen van twee schijnbaar tegenstrijdige ontwerpeisen. Enerzijds moet het hekwerk makkelijk los en vast te maken zijn. Anderzijds moet het stevig vastzitten. De magneten hebben elk een trekkracht van zeshonderd kilogram. Wanneer er iemand tegenaan valt, geeft het hek dus geen krimp. Maar als je eraan trekt om het los te maken ook niet.

De slimmigheid zit in de vorm van de magneet in combinatie met de vorm van de spoorstaaf. Door de magneet op een bepaalde manier langs de spoorstaaf te schuiven, ontstaat wat ruimte. Omdat de magnetische trekkracht kwadratisch afneemt met de afstand tussen magneet en staaf, kan vervolgens van een hefboomeffect gebruik gemaakt worden om hem los te trekken. Veel kracht is daarvoor niet nodig.

 

De jury verkoos het ontwerp van RSS boven een veertiental andere. Twee daarvan kregen een eervolle vermelding. Dual Inventive uit Udenhout kreeg de tweede prijs voor haar systeem om op afstand stukken baan buiten gebruik te stellen. Daardoor neemt de tijd die daadwerkelijk beschikbaar is voor baanwerkzaamheden toe met twintig procent. Het Amersfoortse Eurailscout werd geëerd voor zijn videosysteem om wissels te inspecteren.

 

De uitreiking van de prijs was het voornaamste hoogtepunt van de Rail-Tech beurs, die door veel bedrijven werd aangegrepen om nieuwe producten te introduceren. Opvallend daarbij was een aantal systemen om diefstal van koperen bedrading langs de rails te voorkomen. Dit is een groeiend probleem, dat voor veel storingen en vertragingen leidt. Ook konden bezoekers een kijkje nemen in het nieuwe metrostel dat Alstom voor Amsterdam gemaakt heeft.