Rijkert Knoppers
Op 30 km ten noorden van het Israëlische Tel Aviv komt een magnetische stoeltjeszweefbaan voor personenvervoer. Het innovatieve Personal Rapid Transit systeem gaat over een route van 600 m het Sapir treinstation en de wijk Kiryat Nordau verbinden. De SkyTran monorail krijgt tweepersoonsgondels, die dankzij een magnetisch veld geruisloos langs de baan kunnen bewegen.
Elektrische lineair synchrone motoren zorgen voor de aandrijving. De capsules zullen zich in eerste instantie een snelheid van 70 km/h halen, maar wordt 240 km/h beoogd. Het SkyTran-systeem, dat samen met het Amerikaanse Ames Research Center van ruimtevaartorganisatie NASA is ontwikkeld, neemt relatief weinig ruimte in beslag, terwijl volgens het bedrijf de bouwkosten van de infrastructuur slechts een tiende bedragen van de aanleg van een light rail-systeem. Doordat de gondels zich dicht bij elkaar kunnen verplaatsen kan SkyTran 11.500 passagiers per uur vervoeren, bijna vier keer zoveel als de capaciteit van de Oostenrijkse Penkenbahn, een van de modernste kabelbanen ter wereld.
Het concept is al zo’n 20 jaar in ontwikkeling is en onder meer beproefd op een testbaan in Tel Aviv. In elke gondel zitten passieve magneten, die zonder extern elektrisch vermogen in staat zijn om het voertuig te laten zweven. ‘De magnetische levitatie ontstaat doordat de magneten in de gondel boven de aluminium geleidebaan voortbewegen. Aluminium is niet magnetisch, maar door de magneten onder een bepaalde hoek af te stellen zorgen de aanwezige losse elektronen in het aluminium voor een weerstand die de gondel laat zweven’, legt Jerry Sanders, directeur van SkyTran, uit. ‘Deze aanpak is erg goedkoop en energiezuinig. De techniek kan op veel manieren worden toegepast.’
Een ander voordeel van deze monorail ten opzichte van bijvoorbeeld een kabelbaan is dat het mogelijk is om een netwerk aan te leggen, met wissels zodat de route niet beperkt blijft tot een enkelvoudige verbinding tussen twee punten. Het systeem wordt volledig vraaggestuurd: de passagier kan via een computer of smartphone een voertuig bestellen, en direct naar de plaats van bestemming zweven, zonder bij tussenliggende haltes te stoppen. Parallel aangelegde banen maken inhalen mogelijk.