Mischa Brendel
Tegenover het huidige ziekenhuis in Meppel (Drenthe), verrijzen een nieuw ziekenhuis en een geriatrische revalidatiezorg: Isala Meppel en Noorderboog. Isala Meppel wordt het eerste ziekenhuis in Nederland dat volledig ‘van het gas af’ – en daarmee volledig elektrisch – wordt gebouwd.
Op 19 december 2019 werden de handtekeningen voor de bouw gezet en nu, ruim een jaar later is het casco van het ziekenhuis af en is het gebouw wind- en waterdicht. Vakwerk Architecten ontwierp samen met ingenieursbureau Deerns het ziekenhuis. Verantwoordelijk voor de bouw is bouwconsortium TDE (Trebbe, Dura Vermeer, ENGIE).
Aaldert Bodde van ENGIE is de ontwerpteamleider van het ziekenhuis. Hij heeft ook het hele voortraject van het ontwerp meegemaakt. ‘Gasvrij’ bouwen vergt een flinke aanpassing aan de technische installaties van het ziekenhuis, wat vertaald moet worden naar een functioneel ontwerp. Bodde: ‘Bij het ontwerp van de technische installaties voor dit ziekenhuis zit ook 25 jaar onderhoud en beheer; bij elke ontwerpkeuze wordt dit meegewogen.’
Twee opdrachten, één project
Hoewel het nieuwe ziekenhuis en de geriatrische revalidatiezorg tegelijk op hetzelfde bouwterrein verrijzen, gaat het om twee separate opdrachten, vertelt Sebastiaan Endeman, projectmanager nieuwbouw bij Isala. Toch wordt het als één project beschouwd. Endeman: ‘We hebben dezelfde aannemer en maar één directievergadering.’ Iets wat de gebouwen ook delen, is de energieopwekking. ‘Die gebeurt in zijn geheel vanuit Isala’, vertelt Bodde. ‘De gebouwen zijn technisch volledig van elkaar gescheiden, maar de wko-installatie – die eigendom is van Isala – wordt gedeeld. Isala levert dus warmte en koude door aan Noorderboog.’
Op het dak van het nieuwe ziekenhuis komen circa 400 zonnepanelen die gezamenlijk een geïnstalleerd vermogen hebben van 135 kWp. Naast zonnecellen op het dak, krijgt het nieuwe ziekenhuis drie warmtepompen. Die worden gebruikt voor verwarming en koeling van het gebouw, zodat zorgpersoneel en patiënten zich comfortabel voelen, maar ook voor proceskoeling en het ontvochtigen en koelen van de vier OK’s van het ziekenhuis.
‘Eén van de drie warmtepompen, met een vermogen van 300 kW, wordt volledig ingezet voor het ontvochtigen’, aldus projectmanager Mark Visser van Deerns. Het totale vermogen van de wko-installatie ligt rond de 1,1 MW voor verwarming en 1,4 MW voor koeling. Zo is er ook voldoende koeling voor bijvoorbeeld de MRI- en CT-scanners.
Het ziekenhuis is in feite volledig elektrisch, wat betekent dat het zwaarder trekt op het elektriciteitsnet. Visser: ‘Dat hebben we uiteraard eerst goed overlegd met het nutsbedrijf. Ook omdat we natuurlijk redundante verbindingen aanleggen: je wilt bij een storing niet zonder stroom komen te zitten. En we hebben bijvoorbeeld de installaties, OK’s en andere ruimtes in zones opgedeeld. Je wil bij een uitval van een poli bijvoorbeeld niet dat de dialyse-afdeling daar hinder van ondervindt.’ Overigens is het ziekenhuis niet helemaal ‘fossiel-vrij’; er zijn noodstroomaggregaten aanwezig, mocht de elektriciteit uitvallen.
Kleiner
Wie het nieuwe ziekenhuis naast het huidige ziekenhuis ziet verrijzen, valt meteen op dat het kleiner is. Endeman: ‘Dat klopt. Doordat we het nieuwe ziekenhuis efficiënter inrichten en een poli-schema met dagindelingen opstellen, kunnen we toe met een kleiner oppervlak.’
Tot nu toe heeft de bouw van het ziekenhuis weinig last gehad van corona. Endeman: ‘Het afgelopen halfjaar is heel voortvarend verlopen en we hebben lekker door kunnen draaien. Maar de laatste tijd zien we wel een lichte toename in het ziekteverzuim, bijvoorbeeld omdat mensen in thuisquarantaine zitten.’ Toch is dat vooralsnog geen reden om de beoogde opleverdatum eind 2021 vooruit te schuiven. Die oplevering zal overigens gefaseerd verlopen.
De eerste patiënten kunnen vanaf april 2022 terecht in het nieuwe ziekenhuis. Endeman: ‘Op een gegeven moment is het ziekenhuis verhuisklaar. We gaan dan eerst proefdraaien. Uiteindelijk zullen we in een weekend met de daadwerkelijke verhuizing beginnen, waarbij eerst een x aantal patiënten over zal gaan.’
Wat gaat er met het oude ziekenhuis gebeuren? Daarover zijn de gemeente Meppel en Isala nog in overleg. Op dit moment staan er diverse opties open.
