Redactie
In 2017 nam de Rijksoverheid het initiatief voor het programma Smart Shipping. Doel was het ondersteunen en faciliteren van geautomatiseerd varen op zee en de binnenwateren. Op 21 september droeg minister Van Nieuwenhuizen (IenW) het stokje over aan marktpartijen en kennisinstellingen. Samen met de overheid gaan zij op grote schaal samenwerken aan de toepassing van smart shipping.
In de Kooren Terminal in Rotterdam overhandigde Van Nieuwenhuizen het nieuwe logo van het Nederlands Forum Smart Shipping (SMASH!) over aan NML-voorzitter Rob Verkerk, de organisatie waar het forum straks is gehuisvest. Tijdens de aftrap van het forum waren er al enkele verschillende typen smart ships te zien. De minister en andere aanwezigen kregen zo alvast een voorproefje van de vergaande mogelijkheden van deze slimme en (deels) autonoom varende schepen.
In haar speech maakte Van Nieuwenhuizen duidelijk waarom smart shipping een ‘containerbegrip’ wordt genoemd. “Het gaat over een nieuwe generatie zee- en binnenvaartschepen die duurzamer zijn dan de huidige, over onbemande vaartuigen voor gevaarlijk werk in havens, over geautomatiseerde goederenoverslag. Het gaat over innovaties die de stap naar efficiënter en schoner transport over water nog aantrekkelijker maken. De wereldwijde maritieme koppositie van Nederland is niet vanzelfsprekend. Die zullen we samen moeten verdedigen. SMASH! is een daarvoor een goed initiatief.”
Verkerks reactie deed hier niet voor onder: “Nu het initiatief SMASH! – en dus het forum – niet meer alleen van de overheid is maar van ons allen, ligt de weg open naar een uitzonderlijke samenwerking. We creëren hiermee slagkracht om innovaties op het gebied smart shipping in Nederland te versnellen en zo op dit gebied toonaangevend te worden en te blijven.”
Om duidelijk te maken hoe divers de toepassingen van smart shipping zijn, waren tijdens de lancering van SMASH! vijf verschillende voorbeelden van ‘smart ships’ te zien. Voor de CityBarge, een autonoom vaartuig dat goederentransport in de binnenstad van Leiden gaat verzorgen, was het zelfs de publieke onthulling. De RT Borkum is een sleper die op afstand bestuurd kan worden. De door Van Oord in samenwerking met Demcon Unmanned Systems ontwikkelde varende drone VO:X Metiri wordt onder meer ingezet om bodemmetingen te doen op plekken waar bemande voertuigen niet kunnen komen. De RPA 3 is een patrouillevaartuig van het Havenbedrijf Rotterdam dat ook zonder kapitein kan varen. De MS Auris is een vaartuig van onderzoeksinstelling MARIN voor het testen van autonome technieken.
De varende drone VO:X Meteri kan bodemmetingen uitvoeren op plekken waar bemande schepen niet kunnen komen (foto: Van Oord). Tekst gaat verder onder de foto.
SMASH! is een samenwerkingsverband van Nederland Maritiem Land, TKI Maritiem, TKI Dinalog, het ministerie van IenW, NMT, KVNR, EICB, gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Groningen Seaports, Maritime Delta, Innovation Quarter, TU Delft en MARIN. “De deur staat echter nadrukkelijk open voor andere partijen uit binnen- en buitenland”, onderstreepte Verkerk. Onder aanvoering van NML gaat het forum nu eerst werken aan een gezamenlijke roadmap, een overzicht van alle initiatieven op het gebied van smart shipping en het samen uitvoeren van projecten.
De initiatiefnemers hebben hoge verwachtingen van de toepassing van smart shipping. Uiteindelijk kan smart shipping leiden tot het verregaand geautomatiseerd varen op zee en op binnenwateren, maar dat gaat verder dan systemen die de schipper ondersteunen of het roer uit handen nemen. Ook aan de vaaromgeving zijn aanpassingen nodig om ‘slimme schepen’ hun werk te laten doen.
Door voorop te lopen in smart shipping, verbetert de concurrentiepositie van de Nederlandse maritieme sector. Er ontstaan nieuwe kansen, zowel voor de maakindustrie als voor de transportindustrie. En het maakt scheepvaarttoepassingen mogelijk op gebieden waar dat nu nog niet mogelijk is. Daarnaast draagt smart shipping bij aan een duurzamere scheepvaart door efficiënter en zuiniger varen, maar ook via het overnemen van vervoerstaken van minder duurzame transportmodaliteiten. En last but not least wordt de scheepvaart veiliger door digitale systemen die het menselijk handelen ondersteunen.
Op de website www.smashnederland.nl is een overzicht van alle activiteiten te vinden. Ook is er een livestream van het lanceringsevenement te zien.
