Mischa Brendel
Ruimtevaartorganisatie NASA legt momenteel de laatste hand aan het Cold Atom Laboratory, een module voor het ISS die de koudste plek in het universum moet worden.
Deze labmodule, die gebouwd wordt door het Jet Propulsion Laboratory (JPL) in Pasadena (Californië), bestaat uit een vacuümkamer met lasers en een instrument dat de NASA omschrijft als een elektromagnetisch ‘mes’, een soort magnetisch veld. In de kamer zullen atomen in gasfase worden afgekoeld tot circa een miljardste graad boven het absolute nulpunt. De laserstralen koelen de atomen af; het magnetisch veld remt verdere bewegingen zoveel mogelijk af. Hierdoor zullen de atomen nagenoeg stilstaan.
Het doel van dit experiment is om zogenoemde Bose-Einstein-condensaten te creëren, een materietoestand die alleen plaatsvindt nabij het absolute nulpunt. In deze toestand overlappen de materiegolven (wiskundig gezien bestaat alle materie uit golven) zodanig dat de afzonderlijke deeltjes niet meer van elkaar te onderscheiden zijn. Deeltjes in deze staat worden ook wel supervloeibaar genoemd.
De NASA denkt dat onderzoek naar Bose-Einstein-condensaten licht kan schijnen op onze kennis over materie, donkere energie en zwaartekracht. Die laatste kracht is ook de reden dat het CAL naar de ruimte wordt gebracht: op aarde staan de atomen onder invloed van de zwaartekracht. Hoewel die invloed bij atomen extreem klein is, is het wel voldoende om dergelijk onderzoek te hinderen. Onderzoekers kunnen op aarde wel Bose-Einstein-condensaten creëren, maar vanwege de zwaartekracht die de atomen constant naar beneden ‘trekt’, kunnen dergelijke atomen hier slechts fracties van een seconde worden bestudeerd. In de ruimte zal dat een stuk langer zijn. De NASA hoopt dat de bevindingen bij zullen dragen aan de verdere ontwikkeling van onder meer kwantumcomputers en atoomklokken.
Oorspronkelijk zou het CAL in juni richting het ISS gaan, maar dat is verschoven naar augustus. Dan brengt een CRS-12-raket van het bedrijf SpaceX de module naar het internationale ruimtestation.
