Mischa Brendel
Op 20 juni gaf ruimtevaartorganisatie ESA definitief het groene licht voor drie wetenschappelijke ruimtemissies, waar ook de Nederlandse ruimtevaartsector een rol in speelt.
Het gaat om zwaartekrachtsgolvendetector LISA, exoplaneet-telescoop PLATO en de herstelmissie XARM.
LISA is was in maart van dit jaar al het enige ingediende voorstel voor een Europese missie om zwaartekrachtgolven in de ruimte te meten en daarmee redelijk zeker van een goedkeuring. LISA is onder meer ingediend door wetenschappers van de Radboud Universiteit en Sterrewacht Leiden, SRON, Nikhef, TNO en NOVA en staat voor Laser Interferometer Space Antenna. De detector, die uit meerdere satellieten bestaat, moet vanuit de ruimte zwaartekrachtgolven waarnemen. Deze zwaartekrachtgolven zijn van een langere golflengte dan de zwaartekrachtgolven die tot nu toe zijn waargenomen. SRON en Nikhef werken aan een fasemeter die minieme afstandsveranderingen tussen de satellieten binnen de ruimte-installatie vast kan stellen; TNO ontwikkelde eerder al uiterst nauwkeurige opto-mechanische onderdelen die het laserlicht tussen de satellieten van de installatie exact kunnen richten. De lancering van LISA staat gepland voor 2034.
PLATO wordt een ruimtetelescoop die vanaf 2026 bij duizenden sterren moet gaan speuren naar de aanwezigheid van exoplaneten, door fluctuaties in het sterrenlicht te detecteren. SRON zal acht van de 26 camera’s van de satelliet gaan testen en karakteriseren. Ook ontwikkelt het onderzoeksinstituut modellen die uit de data van PLATO informatie kunnen winnen over de atmosferen en wolken op de ontdekte exoplaneten.
De derde missie betreft een bijdrage aan de Japans-Amerikaanse satelliet XARM (X-ray Astronomy Recovery Mission). Deze satelliet moet het verlies van de Japanse röntgentelescoop Hitomi compenseren door diens taken over te nemen: extreem nauwkeurige röntgenwaarnemingen doen. SRON maakte voor Hitomi destijds een essentieel filterwiel en zal voor XARM hetzelfde onderdeel leveren. In 2016 ging Hitomi korte tijd na lancering verloren.
