Nederlands Forensisch Instituut stelt dna-profiel op in zes uur

Mischa Brendel

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft een wereldwijde primeur: dankzij nieuw ontwikkelde technieken is het NFI in staat om binnen 6 uur een dna-profiel op te stellen. Tot nu toe duurde deze procedure zeker 48 uur.

Het NFI bereikt de tijdwinst door gebruik te maken van een speciaal reactiemengsel en van speciaal ontwikkelde apparatuur waardoor de reactie die nodig is voor het opstellen van een dna-profiel vier keer zo snel verloopt.

 

Bij regulier dna-onderzoek gaat de technische recherche eerst op zoek naar biologisch materiaal. Vindt zij dit, dan moet het dna-materiaal geïsoleerd en gekwantificeerd worden. Aan de hand hiervan maakt de technische recherche een dna-profiel op, dat zij vergelijkt met ander dna-materiaal. Tot slot moet de wetenschappelijke bewijswaarde van het dna-materiaal worden vastgesteld. Bij de nieuwe methode, dna-6 uur, vervallen de dna-isolatie en –kwantificatie. Deze methode is dan ook alleen geschikt voor toepassing op zogenoemde kansrijke sporen. Kansrijke sporen zijn dna-sporen zoals bloed, speeksel en sperma, afkomstig van één persoon. Hierdoor is dna-6 uur vaak minder geschikt voor gebruik bij zedenzaken.

 

Voor het speciale reactiemengsel past het NFI een ander, sneller dna-polymerase-enzym toe. Dna-polymerase is een enzym betrokken bij de replicatie van dna en wordt gebruikt tijdens PCR (polymerase kettingreactie). Deze reactie, waarbij de temperatuur afwisselend hoog en laag is, wordt gebruikt om het dna te repliceren. De speciale apparatuur toegepast bij dna-6 uur bestaat uit een PCR-apparaat dat zeer snel van temperatuur kan wisselen en PCR-cupjes met extra dunne wanden. Deze cupjes bevatten het dna-materiaal dat gerepliceerd dient te worden. Door deze aanpassingen aan de apparatuur verlopen de reacties nodig voor dna-replicatie een stuk sneller dan normaal.

 

De methode, die het NFI ontwikkelde in samenwerking met de Dienst Nationale Recherche van het KLPD, is geen vervanging van de huidige methode om een dna-profiel op te stellen, maar biedt vooral sturende informatie voor de 48-uursmethode die het NFI nu toepast.

 

De resultaten van dna-6 uur zijn dan ook niet geschikt voor de rechtzaal. De methode is echter wel geschikt om binnen een onderzoek waarbij snelheid geboden is, namen te verkrijgen of uit te sluiten. Het NFI noemt als voorbeelden tijdsgerichte bedreigingen (bijvoorbeeld bommeldingen), ontvoeringen en kans op herhaling van bijvoorbeeld een levensdelict.

 

Gelijktijdig met het inzetten van het dna-6 uurtraject, start het NFI het reguliere 48-uurs-spoed-
traject dat een standaard dna-profiel oplevert. Blijken de gevonden dna-sporen toch niet geschikt voor het dna-6 uurtraject, iets dat achteraf pas vastgesteld kan worden, dan is in ieder geval geen tijd verloren gegaan.