Yelloway, een initiatief van Chiquita, KeyGene, MusaRadix en Wageningen University & Research (WUR), heeft zijn eerste resistente bananenvariant gepresenteerd: Yelloway One. Deze triploïde hybride banaan is ontwikkeld om resistent te zijn tegen Tropical Race 4 (TR4), een schimmelziekte die de wereldwijde bananenteelt bedreigt, en biedt daarnaast gedeeltelijke bescherming tegen Black Sigatoka.
Yelloway One is het eerste prototype van een reeks nieuwe, niet-genetisch gemodificeerde bananenrassen. Het doel van Yelloway is om bananenvariëteiten te ontwikkelen die dezelfde eigenschappen hebben als de veelgebruikte Cavendish-banaan – zoals smaak, uiterlijk en houdbaarheid – maar die beter bestand zijn tegen ziekten zoals TR4 en Black Sigatoka. Beide ziekten vormen de grootste bedreiging voor de bananensector, die voor een groot deel afhankelijk is van monoculturen. De nieuwe hybride bananenrassen moeten niet alleen de productie veiligstellen, maar ook bijdragen aan een duurzamere en veerkrachtigere teelt.
Cruciale doorbraak in de veredeling
De ontwikkeling van Yelloway One is een belangrijke mijlpaal in het veredelingsprogramma van Yelloway. Deze resistente banaan is het resultaat van drie jaar intensief onderzoek en kruisingen, onder leiding van een team wetenschappers bij KeyGene in Nederland. Dr. Fernando García-Bastidas, de hoofdonderzoeker, legt uit dat de focus ligt op het combineren van genetische diversiteit, diepgaand inzicht in plantbiologie en de toepassing van geavanceerde genetische tools.
“Elke kleine uitdaging die we overwonnen, heeft geleid tot een grote vooruitgang,” vertelt García-Bastidas. “We hebben in recordtijd een nieuwe triploïde banaan ontwikkeld die resistent is tegen zowel TR4 als Black Sigatoka. Dit bevestigt dat onze aanpak werkt en opent de deur naar verdere innovaties in de komende jaren.”
Wereldwijde veldproeven en toekomstige plannen
Na de succesvolle ontwikkeling van Yelloway One in kassen, staat de plant op het punt zijn eerste vruchten te dragen. De volgende stap is het uitvoeren van veldproeven in de Filipijnen en Indonesië, gebieden die zwaar zijn getroffen door TR4 en Black Sigatoka. De resultaten van deze proeven zullen cruciaal zijn voor de verdere ontwikkeling en commercialisering van deze nieuwe resistente bananenrassen.
Yelloway heeft niet alleen de planten vermenigvuldigd, maar werkt ook aan de verdere uitbreiding van het veredelingsprogramma. Het doel is om een bredere selectie van resistente bananenrassen te ontwikkelen, die niet alleen geschikt zijn voor de exportmarkt, maar ook voor lokale boeren in tropische gebieden zoals Afrika, Azië en Latijns-Amerika.
Een unieke samenwerking voor de toekomst van bananen
Yelloway werd in 2020 opgericht als een samenwerkingsverband tussen Chiquita, KeyGene en MusaRadix, ondersteund door WUR. Het programma combineert traditionele veredelingstechnieken met moderne DNA-analyse en genetische markers om sneller en nauwkeuriger nieuwe bananenrassen te ontwikkelen. Door gebruik te maken van een uitgebreide collectie bananensoorten en genetische diversiteit, is Yelloway in staat om gericht te selecteren op specifieke gewenste eigenschappen, zoals ziekteresistentie en klimaatbestendigheid.
Professor Gert Kema, een belangrijke partner van Yelloway vanuit WUR, benadrukt het belang van diversiteit in de bananenteelt. “Het ontwikkelen van resistente variëteiten is essentieel voor een duurzame toekomst van de bananenproductie. Nieuwe rassen bieden niet alleen bescherming tegen ziektes, maar ook kansen voor miljoenen kleine boeren wereldwijd.”
Naast de voordelen voor de commerciële bananensector, speelt Yelloway ook een belangrijke rol in de wereldwijde voedselzekerheid. Door de kennis en technologieën die binnen het programma worden ontwikkeld, toegankelijk te maken voor publieke initiatieven, hoopt Yelloway ook lokale markten te ondersteunen met nieuwe, resistente bananenrassen. Deze inspanningen zullen niet alleen bijdragen aan de biodiversiteit van het gewas, maar ook de afhankelijkheid van kwetsbare Cavendish-monoculturen verminderen.
